Δύο επίκουροι καθηγητές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων πρωτοπορούν στην έρευνα και η διεθνής μελέτη που δημοσιεύθηκε προ τριημέρου στο επιστημονικό έντυπο Nature Genetics οδηγεί στην ανακάλυψη νέων γονιδίων που σχετίζονται με τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και της υπέρτασης.
Η εκτενής αξιολόγηση των νέων ευρημάτων καθώς και αναλύσεις γονιδιακής έκφρασης φωτογράφισαν νέα βιολογικά μονοπάτια τα οποία πιθανόν να αποτελέσουν μελλοντικούς θεραπευτικούς στόχους για την υπέρταση.
Στην επιστημονική ομάδα είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο ο Δρ. Ευάγγελος Ευαγγέλου και η Δρ. Ιωάννα Τζουλάκη, επίκουροι καθηγητές Επιδημιολογίας, του εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, σε συνεργασία με επιστήμονες ιδρυμάτων της Ευρώπης και της Αμερικής.
Η έρευνα με τίτλο “Genome-wide association analysis identifies novel blood pressure loci and offers biological insights into cardiovascular risk” έγινε από επιστημονική ομάδα, με επικεφαλής επιστήμονες των Ιατρικών Σχολών των Πανεπιστήμιων Queen Mary, Imperial και Ιωαννίνων και οδήγησε στην ανακάλυψη περισσοτέρων από 100, αγνώστων μέχρι σήμερα, γονιδίων που σχετίζονται με την αρτηριακή πίεση, διπλασιάζοντας σχεδόν τη γνώση σχετικά με τους γενετικούς παράγοντες που την ρυθμίζουν.
Η μελέτη έδειξε πως τα άτομα που φέρουν πολλούς «ένοχους» γενετικούς παράγοντες θα έχουν κατά μέσο όρο 10mm Hg υψηλότερη συστολική αρτηριακή πίεση στην ηλικία των 50 ετών σε σχέση με αυτούς που φέρουν λιγότερους. Αυτό παρέχει τη δυνατότητα μιας εξατομικευμένης προσέγγισης του ασθενούς, και βοηθά στην έγκαιρη παρέμβαση σε άτομα υψηλού κινδύνου.
Όπως εξήγησε η Δρ. Τζουλάκη, «απώτερος σκοπός είναι να αντισταθμιστεί η γενετικά καθορισμένη αύξηση της αρτηριακής πίεσης από έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής που στοχεύει στη μειωμένη πρόσληψη αλατιού, στη διατήρηση φυσιολογικού βάρους, στη σωματική άσκηση και στη μη υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και επομένως στην ελάττωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων».
Επιπλέον, τα νέα ευρήματα ανέδειξαν μια σειρά βιολογικών μονοπατιών που μπορούν να αποτελέσουν περιοχές-στόχους για τη δημιουργία νέων φαρμάκων.
Με τη σειρά του ο Δρ. Ευαγγέλου συμπλήρωσε ότι, «η νέα αυτή μελέτη αξιοποίησε δεδομένα από περίπου 750.000 συμμετέχοντες και όχι μόνο διπλασίασε τον αριθμό των γονιδίων που πλέον γνωρίζουμε πως συμμετέχουν στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, αλλά εντόπισε για πρώτη φορά γενετικές περιοχές που μπορούν να αποτελέσουν τη βάση καινοτόμων θεραπειών για την υπέρταση».
Οι προσπάθειες των επιστημόνων στρέφονται πλέον στο να δείξει η έρευνα κατά πόσο ο τρόπος ζωής μπορεί να επηρεάσει την έκφραση και τη λειτουργία των ένοχων γονιδίων. Οι Έλληνες ειδικοί εκτιμούν πως στο μέλλον θα καταφέρουν να φέρουν στο φως εκατοντάδες νέα γονίδια, καθώς οι νέες μελέτες στις οποίες συμμετέχουν αναμένεται να ξεπεράσουν τους ένα εκατομμύριο συμμετέχοντες.
