Ιαματικά Λουτρά Χανοπούλου Ν. Άρτας

Γράφει ο Δημήτριος Λ. Χαλάστρας

Πρόεδρος Πανελλήνιου Συνδέσμου Στρατιωτικών Ειδικής Κατάστασης

Οι θεραπευτικές ιδιότητες του νερού ήταν γνωστές από πολύ παλιά. Το 2.000 π.χ. οι Βαβυλώνιοι είχαν συνδέσει την έννοια του γιατρού με αυτόν που γνώριζε πολύ καλά το νερό. Στην Ελληνική μυθολογία αναφέρονται συχνά οι θαυματουργές θεραπευτικές ιδιότητες πολλών πηγών και το 5ο π.χ. Αιώνα η εμπιστοσύνη αυτή προς το Ιαματικό νερό εκφράζεται με την ίδρυση των Ασκληπιείων που κτίζονται κοντά στις Ιαματικές Πηγές.

Ο Ηρόδοτος είναι ο πρώτος παρατηρητής των Ιαματικών νερών που αναφέρει και συνιστά την λουτροθεραπεία και ο Ιπποκράτης καθορίζει τις παθήσεις για τις οποίες ενδείκνυται η χρήση των Ιαματικών νερών. Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή Έλληνες γιατροί, οπαδοί της Ιατρικής του Ιπποκράτη, ασχολούνται με την Υδροθεραπεία.

Ο Στράβων, ο Πλούταρχος, ο Παυσανίας περιγράφουν πολλές Ιαματικές Πηγές και την εμφάνιση αυτών. Κατά τα Βυζαντινά χρόνια μέχρι και τον 6ον μ.χ. αιώνα εξακολουθεί να γίνεται χρήση των Ιαματικών Υδάτων. Το Μεσαίωνα ο Θερμαλισμός παρακμάζει και αναβιώνει πάλι στις αρχές του 16ου αιώνα. Στους νεότερους χρόνους η Κυβέρνηση Καποδίστρια επέδειξε ενδιαφέρον για τις πηγές, το δε έτος 1830 Ιατροί της επισκέφθηκαν την Κύθνο όπου και μελέτησαν τις πηγές. Επί βασιλείας του Όθωνα δημιουργήθηκε το Υδροθεραπευτήριο στα Λουτρά της Κύθνου.

Η αξιοποίηση των περισσοτέρων Λουτροπόλεων που λειτουργούν και σήμερα έγινε την δεκαετία του 1930. Ο Χημικός Περτέσης κατά το χρονικό διάστημα από 1923-1953 μελέτησε την φυσικοχημική σύσταση των μεταλλικών νερών των περισσοτέρων Πηγών της Ελλάδος. Το έτος 1927 συστήθηκε ο κλάδος των μονίμων υδρολόγων ιατρών και το 1938 συστήθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών έδρα κλινικής Υδροθεραπείας και Ιατρικής κλιματολογίας.

Η εξέλιξη των Ιαματικών Πηγών είναι στενά συνδεδεμένη με τις αντιλήψεις της Ιατρικής Παθολογίας. Σε εποχές όπου η Ιατρική επιστήμη εφαρμόζει φυσικά μέσα θεραπείας των διαφόρων παθήσεων παρατηρούμε και ανάπτυξη των Ιαματικών Πηγών. Με την έκρηξη της Χημικής Φαρμακολογίας και την εξέλιξη της χειρουργικής, εγκαταλείπεται και η αντίληψη μερί Ιαματικότητας των πηγών. Αποτέλεσμα αυτών των ισορροπιών είναι η παρακμή των λουτροπόλεων μας, οι οποίες άνθισαν μετά το 1930 και η μετατροπή τους σε ” γερουντοπόλεις παραδοσιακής πελατείας”. Στην σημερινή εποχή η ”Λουτροθεραπεία” εξελίσσεται και λαμβάνει τη μορφή του ”Ιαματικού Τουρισμού” ο δε ασθενής γίνεται σταδιακά και Τουρίστας.

Η επαναληπτική μορφή που έχει η Υδροθεραπεία ( ορισμένος αριθμός λούσεων σε ορισμένο χρονικό διάστημα), για να ολοκληρωθεί η θεραπεία, θέτει στη διάθεση του ασθενούς πολύ χρόνο και για άλλες δραστηριότητες. Έτσι δημιουργήθηκαν τα θέρετρα του Ιαματικού Τουρισμού (SPAS) που συνδυάζουν εκτός της υγείας και την ψυχαγωγία. Ο Τουρισμός Υγείας ο οποίος συνεχώς εξελίσσεται, σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες περιλαμβάνει όλες τις υπηρεσίες που έχουν σχέση με την υγεία όπως τον Ιατρικό έλεγχο, την ειδική διαιτητική, την θεραπεία με βιταμίνες, τις βοτανοθεραπείες, τη γυμναστική, τις ειδικές θεραπείες όπως αντικαπνιστική, θεραπεία τον άγχους, ψυχοθεραπεία, κινησιοθεραπεία, χαλάρωση, εκμάθηση ύπνου, έρευνα της σωστής γραμμής του σώματος αισθητική κλπ.

Η ευεξία δεν αφορά μόνο στη σωματική υγεία. Θα πρέπει να γίνει σε όλους μας απόλυτα κατανοητό πως η ευεξία είναι μια γενική αίσθηση, μια εσωτερική ακτινοβολία υγείας, δύναμης και ομορφιάς. Αφορά την κατάσταση του ανθρώπου στο σύνολό του, ως έμβιο όν, και όχι την απουσία ασθένειας ή παθολογίας. Σύμφωνα με τον ορισμό του μη κερδοσκοπικού οργανισμού National Wellness Institute, που ασχολείται αποκλειστικά με την προώθηση της Ευεξίας ανά τον κόσμο, η ευεξία ορίζεται ως “μια διαρκής και ενεργητική διαδικασία, στην οποία ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται και μαθαίνει ότι υπάρχουν επιλογές (υγιείς επιλογές), που μπορούν να τον οδηγήσουν προς μια μακροβιότερη και ποιοτικότερη ζωή, προς ένα γενικότερο ‘ευ ζην’ “.

Σύμφωνα με τον ορισμό αυτό, κάθε κλινικά ‘άρρωστος’ σημαίνει πως δεν είναι αναγκασμένος να στερείται της ευεξίας, όπως βέβαια συνεπάγεται πως και κάθε ‘υγιής δε είναι απαραίτητο ότι αισθάνεται ευεξία στην καθημερινότητά του, εαν επιλέγει μια λανθασμένη ή αταίριαστη, προς αυτόν, στάση ζωής.

Η ευεξία είναι καθαρά ζήτημα προσωπικών επιλογών, επιλογές που θα πρέπει να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες και βαθύτερες ανάγκες τους καθενός από εμάς: σωματικές, ψυχικές, πνευματικές, κοινωνικές, εργασιακές, περιβαλλοντικές κλπ. Σύμφωνα με τον ορισμό που διατυπώθηκε στο καταστατικό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (1946) η υγεία είναι «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας». Εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι η έννοια της υγείας δεν αποδίδεται μόνο από την Ιατρική, όπως έχουμε μάθουμε να την ορίζουμε στις μέρες μας, αλλά και από παράγοντες όπως περιβάλλον, οικονομία, εργασία κτλ, και στηρίζεται απόλυτα στην αίσθηση της ευεξίας.

Η Φυσικοθεραπεία είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την Ευεξία. Η Φυσικοθεραπεία προάγει, υποστηρίζει και αποκαθιστά όχι μόνο την σωματική, αλλά και την ψυχολογική και κοινωνική υγεία, καθώς έχει ως σκοπό την πλήρη επανένταξη του ατόμου στο εργασιακό και κοινωνικό του γίγνεσθαι. Κατανοούμε πως ο φυσικοθεραπευτής είναι ο ειδικός που μπορεί να βοηθήσει τον κάθε άνθρωπο να προσεγγίσει την προσωπική του οδό προς την ευεξία, μέσα από θεραπείες με φυσικά μέσα και επιστημονικές τεχνικές χωρίς φάρμακα ή χειρουργείο, αλλά και μέσα από συμβουλές υγείας, εργονομίας, και γενικότερης αλλαγής στη στάση ζωής.

Η Φυσικοθεραπεία μας μαθαίνει πώς να είμαστε πιο λειτουργικοί και ευτυχισμένοι στην καθημερινότητά μας, αναγνωρίζοντας αυτό που ήταν ήδη γνωστό κατά την ελληνική αρχαιότητα, στην άσκηση της Ιατρικής: πως αποτελούμαστε από πνεύμα, σώμα και ψυχή, και πως η ισορροπία μεταξύ τους είναι εκείνη που πραγματικά προσδιορίζει το επίπεδο της υγείας ενός ανθρώπου.

Ιαματικές πηγές ονομάζονται οι πηγές τα νερά των οποίων έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. Τα ιαματικά νερά πηγάζουν μέσα από πετρώματα και κατά τη διαδρομή τους μέχρι την επιφάνεια της Γης, αποκτούν τα μεταλλικά συστατικά τους στα οποία οφείλεται και η θεραπευτική τους δράση. Οι θεραπευτικές ιδιότητες των νερών αυτών ήταν γνωστές από τα ιστορικά χρόνια. Ο Ηρόδοτος φέρεται να είναι ο πρώτος που παρατήρησε την θεραπευτική τους επίδραση στον άνθρωπο, ενώ ο Ιπποκράτης ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε συστηματικά με το αντικείμενο, κατηγοριοποίησε τις πηγές και κατέγραψε τις ασθένειες στις οποίες είχαν ευεργετική επίδραση. Ανάλογα με τη σύνθεση των μεταλλικών νερών τους, οι ιαματικές πηγές μπορούν να ορισθούν ως αλκαλικές, σιδηρούχες, θειούχες, ραδιενεργές κλπ. Η θεραπευτική τους δράση είναι τριπλής φύσεως: μηχανική, θερμική και χημική.

Η μηχανική δράση οφείλεται κυρίως στην άνωση και στην υδροστατική πίεση. Η θερμική δράση οφείλεται στη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ νερού και ανθρώπινου σώματος. Η χημική δράση οφείλεται στην επαφή του δέρματος με τα μεταλλικά στοιχεία του νερού καθώς και στην διείσδυσή τους σε αυτό. Ανάλογα με το είδος της υδροθεραπείας, έχουμε την εσωτερική υδροθεραπεία, όταν τα ιαματικά νερά χρησιμοποιούνται για πόση (ποσιθεραπεία) και την εξωτερική υδροθεραπεία, όταν τα ιαματικά νερά χρησιμοποιούνται για λουτρό (λουτροθεραπεία). Κάποιες από τις ασθένειες στις οποίες υπάρχει θετική επίδραση των ιαματικών πηγών είναι διάφορες δερματικές παθήσεις, αρτηριακή υπέρταση, αναπνευστικές παθήσεις, ρευματικές παθήσεις κλπ. Επειδή υπάρχουν και αντενδείξεις στην υδροθεραπεία, η χρήση των ιαματικών πηγών πρέπει να γίνεται ύστερα από την σύμφωνη γνώμη γιατρού και ακολουθώντας αυστηρά τους κανόνες που θα υποδείξει.

Προικισμένη με φυσικές θερμές και ιαματικές πηγές με σημαντικές θεραπευτικές ιδιότητες, σε 850 διαφορετικά σημεία σ’ ολόκληρη τη χώρα, η Ελλάδα κατατάσσεται στις πλουσιότερες από πλευράς φυσικών πηγών ανά τον κόσμο χώρα. Η δράση τους μας παρέχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε τις χρόνιες παθήσεις με φυσικό τρόπο, ενώ, παράλληλα, οι θεραπευτικές ιδιότητες του θαλάσσιου νερού και γενικότερα των προϊόντων της θάλασσας, όπως τα φύκια ή η λάσπη, μας βοηθούν να καταπολεμήσουμε το άγχος και να βελτιώσουμε την πνευματική μας απόδοση.

Οι πηγές στην χώρα μας είναι:

1. Οι χλωριονατριούχες:

• Θερμές: Αγιάσματα Κεράμου Χίου, Αγίου Ιωάννη Λισβορίου Λέσβου, Θερμές Κουρτζή Λέσβου, Θερμές Πολυχνίτου Λέσβου (οι θερμότερες πηγές στην Ελλάδα), Θερμές Κύθνου (2 πηγές).
• Χαμηλής Θερμοκρασίας, (20° – 30°) ή Υπόθερμες: Αγίας Μελανής Λέσβου, Θερμές Αιγίνης ή Σουβάλας, Αλυκής Μήλου, Βουλιαγμένης Αττικής, Γαβαθά Λέσβου, Δρεπάνου Αχαΐας, Λουτρών Ελένης στις Κεχριές Κορίνθου, Καλλιθέας Ρόδου, Κάτω Μούσκα Μεθάνων, Λέντα Κρήτης, Πλάκας Θήρας.
• Ραδιενεργές: Ευθαλούς Λέσβου Πολυχνίτου (η Θερμότερη πηγή της Ελλάδας) Λέσβου, Καμένα Βούρλα (2 Θερμές, 2 υπόθερμες), Λουτρακίου (2 πηγές).
• Χλωριονατριούχα οξυπηγή: Αγίας Ειρήνης Κω.
• Χλωριονατριούχες αλκαλικές και των αλκαλικών γαιών οξυπηγές: Αγίας Παρασκευής Χαλκιδικής υπόθερμη και Ελευθερών Πραβίου, θερμές.
• Χλωριονατριούχες οξυπηγές υπόθερμες, για ποσιθεραπεία: 4 στα Μέθανα, ενδείξεις: για γενική ελάττωση της θρέψης, για καταρροϊκές καταστάσεις, ουρική διάθεση, παχυσαρκία, ατονική δυσκοιλιότητα. Στην ποσιθεραπεία: για τόνωση του στομάχου, διευκολύνει τις εντερικές λειτουργίες, ηπατικά νοσήματα.

2. Οι αλιπηγές:

• Θερμές: Αγίου Φωκά Κω, Αγίων Αναργύρων Κύθνου, Καλύμνου, Μανδρακίου και Μαλίων Νισύρου, Παναγίας Κρυφής Λέσβου, Αιδηψού: 10 πηγές από τις οποίες 4 ραδιενεργές, Ικαρίας: 16 πηγές παδιενεργές και Κακκάβου Κύθνου, η οποία είναι και σιδηρούχα.
• Ενδείξεις: αρθρίτιδες, δερματοπάθειες, εφιδρωτικές καταστάσεις, κυκλοφορικές διαταραχές, νευρώσεις, παραλύσεις, ρευματισμοί, στην εισπνοθεραπεία ενδείκνυνται στις χρόνιες αναπνευστικές καταρροές.

3. Υδροθειούχες πηγές:

• Όλες οι υπόθερμες: Αγίας Βαρβάρας Βονίτσης, Αγραπιδοκάμπου Ναυπακτίας, Ηρακλείας Ηλείας, Κουνουπελίου Ηλείας, Λούτσα Χεϊμπελή Κοζάνης, Μουρτσιανής Μεσολογγίου, Μιτάνι Άρτας, Σελινίτσα Αχαΐας, Χεστένι Ευρυτανίας, Φρασκιάς Ηλείας, ψαρόθερμα Σαμοθράκης και μία στο Σμόκοβο. Μια αλιπηγή στο Ψωρονέρι Λαμίας.

4. Υδροχλωριούχες:

• Θερμές: 2 πηγές Θερμοπυλών, λουτρά Σαμοθράκης, Καϊάφα (από τις 2 η μία θερμή, η άλλη υπόθερμη), υπόθερμες Κυλλήνης, μία στα Καμένα Βούρλα, Βρωμονερίου Γαργαλιάνων, Μύλου Κονιαβίτου Λαμίας, Παλιοσάραγα Πρεβέζης, Τραϊανουπόλεως Φερρών θερμή ραδιενεργός και Χανοπούλου Άρτης, υδροθειοχλωριονατριούχα γυψοπηγή.

5. Θειούχες πηγές:

• Υπόθερμες: Καβάσιλα Κονίτσης, Κρεμαστών βάλτου, Κρεμαστών Χούνης, Λυζαριά Κονίτσης, Ηραίας Γορτυνίας. Μια θειούχα και σιδηρούχα, θερμών Δράμας θερμή.

6. Αλκαλικές Θειοπηγές:

• Νέας Απολλωνίας μια θερμή και μια υπόθερμη, μια υπόθερμη Πλατυστόμου, πέντε πηγές Σμοκόβου, οι 4 θερμές και μια υπόθερμος, Παλαιοβράχα Φθιώτιδας υπόθερμος.
• Ενδείξεις: αρθρίτιδα, δερματοπάθειες (ακμή, έκζεμα, εξανθήματα, κνιδώσεις, ψωρίαση), νευρώσεις, παρέσεις, κινητικές αταξίες, χρόνιους ρευματισμούς, ημικρανίες, νευραλγίες. Στην ποσιθεραπεία και εισπνοές στις χρόνιες δηλητηριάσεις, χρόνιες καταρροές, διάφορες σπλαχνικές υπεραιμίες. Η ποσιθεραπεία αντενδείκνυται στις αναιμίες, εξασθενήσεις καρδιακές παθήσεις, πεπτικές διαταραχές, πεπτικά έλκη.

7. Αλκαλικών γαιών:

• Στην Ελλάδα είναι μόνο οι αλκαλικές οξυπηγές όπως στη Νιγρίτα (ραδιενεργή οξυπηγή) και τα λουτρά Σκρα Κιλκίς. Θερμή Σιδηροκάστρου. Υπόθερμες ραδιενεργές είναι οι πηγές Ηφαίστου Κορνού Λήμνου, Ψιανής Ναυπακτίας, Αρδαίας ή Άνω Λουτράκι, Γιάννε Κιλκίς, Λίντζα Γεννησαίας και Λίντζας Εχινού Ξάνθης, Φλωρίνης και Σουρωτής.
• Ενδείξεις: Ωφελούν στις πεπτικές διαταραχές και δυσκοιλιότητα σε λουτρά και σε ποσιθεραπεία.

8. Σιδηρούχες πηγές:

• 4 των Κυθήρων, Θερμή Μυτιλήνης, και Κακκάβου Κύθνου (αλιπηγές, θερμών Δράμας θειούχα), Κόκκινα νερά Αγνιάς (οξυπηγές).
• Οι ραδιενεργές πηγές κατά σειρά περιεκτικότητας είναι: Ικαρίας, Καμένων Βούρλων, Αιδηψού, Ευθαλούς Μυτιλήνης, Λουτρακίου, Πολυχνίτου Μυτιλήνης, Φερρών, Νέας Απολλωνίας.
• Οι θεραπευτικές ικανότητες των ραδιενεργών πηγών είναι: Αναιμίες, αρθρίτιδες, ρευματισμοί, χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις, νευραλγίες, παραλύσεις, μυασθένειες, υπερκοπώσεις κ.α.
• Ατμόθερμες για ατμόλουτρα και εισπνοές είναι: Αμαράντου Κονίτσης και Προβατά Μήλου.
• Ενδείκνυται στις αρθρίτιδες, αγκυλώσεις και καταρροϊκές καταστάσεις.

9. Ιωδιούχες και βρωμιούχες πηγές:

• Αγίων Αναργύρων Κύθνου, Κακκάβου Κύθνου, Μεθάνων, οι πλουσιότερες σε ιώδιο και βρώμιο πηγές στην Ελλάδα.
• Ενδείκνυνται σε: αδενίτιδες, αρτηριοσκληρώσεις, βρογχοκήλη, δερματοπάθειες, εξιδρωματικές καταστάσεις, λεμφατισμό, ραχίτιδα, χρόνιους ρευματισμούς.

Πηγές που ενδείκνυνται σε μερικές περισσότερο συνηθισμένες παθήσεις:

• Αγκυλώσεων: ακρατοθέρμες πηγές.
• Αδενίτιδες: ιωδιούχα, βρωμιούχα λουτρά.
• Αιμορροΐδες: πικρές πηγές.
• Αλωπεκία: Θειούχα λουτρά Παιδική.
• Αναιμία: ακρατοθέρμες και σιδηρούχες πηγές.
• Αναπνευστικές παθήσεις: Θειούχα ακρατόθερμες.
• Αρθρίτιδα: οξύ στάδιο, υποξύ στάσιο: ακρατοθέρμες, θερμές, αλιπηγές αλκαλικών γαιών οξυπηγές, θειούχα λουτρά, ραδιενεργά.
• ‘Άσθμα: εισπνοές θειούχων πηγών.
• Νευρίτιδες: Θειούχα, ραδιενεργά.
• Οστεοχόνδρωση: αλκαλικών γαιών αλιπηγές.
• Οσφυαλγίες: ακρατοθερμές, θειούχα λουτρά.
• Πολιομυελίτιδα: Θειούχα λουτρά, υποθερμικά λουτρά, ακρατοθερμικές πηγές.
• Παχυσαρκία: Θερμές χλωριονατριούχες θειοπηγές, θερμικά λουτρά.
• Περιαρθρίτιδα ώμου: ραδιενεργά λουτρά.
• Ρευματισμοί: ακρατοθέρμες, θειούχες ραδιενεργές πηγές.
• Στηθάγχη: ραδιενεργές πηγές (αντενδείκνυνται πηγές θερμές ανθρακικού οξέος).
• Τριχόπτωση: υδροθειοχλωριονατριούχα λουτρά, αλκαλικών γαιών οξυπηγές.
• Υπερκοπώσεις: Θειούχα, ραδιενεργά, ανθρακικού οξέος λουτρά.
• Ίκτερος: χλωριονατριούχες, Θειούχες πηγές.
• Ισχιαλγία: Θειούχες, ραδιενεργές, ακρατοθέρμες πηγές σε χρόνιο στάδιο: θερμά επιθέματα, υποθερμικά λουτρά.
• Λαρυγγίτιδες: Θερμές αλιπηγές, ιωδιοβρωμιούχες, Θειούχες.
• Μυαλγίες: θειούχες πηγές.
• Υπόταση αρτηριακή: υπέρθερμες ακρατοθέρμες πηγές.
• Υπέρταση αρτηριακή: ραδιενεργές, ιωδιούχα λουτρά.
• Χρόνια φαρυγγίτιδα: εισπνοές θερμών αλιπηγών και θειούχων.
• Φλεβίτιδες: Θειούχες, ραδιενεργές πηγές.
• Φλεγμονώδεις καταστάσεις: ραδιενεργές πηγές.
• Χολολιθίαση: αλκαλικές οξυπηγές σε ποσιθεραπεία.

Μπορεί η Ήπειρος, με τις αναγνωρισμένες ιαματικές πηγές που διαθέτει και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν, να έχει όλα τα πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη του ιαματικού τουρισμού, όμως η πραγματικότητα έρχεται για μία ακόμη φορά να αποδείξει ότι τα λόγια και οι πράξεις απέχουν… χιλιόμετρα. Η αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της περιοχής, όχι μόνο δεν παίρνει σάρκα και οστά, αλλά γίνονται βήματα προς τα πίσω. Τα στοιχεία της τελευταίας δεκαετίας που προέκυψαν από την έρευνα που έκανε το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, είναι αποκαλυπτικά της εγκατάλειψης και της απαξίωσης των φυσικών πλουτοπαραγωγικών πηγών της περιοχής. Από το 2005 μέχρι και το 2014, το σύνολο των εισιτηρίων στα ιαματικά λουτρά της Ηπείρου ανέρχεται στις 312.938 και αποτελεί μόλις το 1,82% του συνόλου των εισιτηρίων που κόπηκαν σε ολόκληρη τη χώρα. Αυτό όμως που προκαλεί μεγάλη εντύπωση και πρέπει να προβληματίσει όλους τους αρμόδιους είναι η μεγάλη καθοδική τάση που καταγράφεται στην Ήπειρο, σε αντίθεση με τις άλλες περιοχές της χώρας.

Το 2005 λοιπόν είχαν κοπεί 42.936 εισιτήρια. Το 2006 αυξήθηκαν στις 45.570 και το 2007 ακολούθησε νέα μικρή άνοδος καθώς έφτασαν στις 46.892. Αυτή ήταν και η καλύτερη χρονιά της δεκαετίας. Το 2008 τα εισιτήρια ήταν 44.919, το 2009 46.189 και το 2010 υποχώρησαν στις 41.562. Το 2011 καταγράφεται μία μεγάλη μείωση η οποία συνεχίζεται και τα επόμενα χρόνια. Έτσι το 2011 έχουν κοπεί 26.569 εισιτήρια, το 2012 μόλις 6.860, το 2013 σημειώνεται νέα υποχώρησε και φτάνουν μόλις στις 5.521 και το 2014 κλείνει με 5.930 εισιτήρια. Γίνεται σαφές λοιπόν ότι η μείωση λουόμενων είναι τεράστια κι αυτό μόνο μέσα σε λίγα χρόνια.

Σύμφωνα με τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας, η συνολική άνοδος των εισιτηρίων κατά τα έτη 2005 –2009 αντιστρέφεται κατά τα τελευταία έτη 2010 – 2014, με σταθεροποίηση στο κατώτερο σημείο του 2012. Μικρότερη αναλογικά πτώση παρουσιάζουν οι Δημοτικές Επιχειρήσεις της Κεντρικής Μακεδονίας που κατά τα φαινόμενα έχουν επιτύχει την προσέλκυση και άλλων επισκεπτών, εκτός από τους δικαιούχους μέσω ασφαλιστικών ταμείων. Αντίθετα, σημαντική πτώση παρουσιάζεται στις επιχειρήσεις των άλλων περιφερειών, οι οποίες αντιθέτως εμφανίζεται να είναι σχεδόν αποκλειστικά εξαρτημένες από τις εγκρίσεις των ασφαλιστικών ταμείων. Συνολικά, πάντως, οι επισκέπτες χωρίς ασφαλιστική κάλυψη σε όλες τις λουτρικές μονάδες εμφανίζονται σημαντικά μειωμένοι, εξαιτίας της επιδεινούμενης οικονομικής κρίσης.

Η Ολομέλεια του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας κατά την 248^η Συνεδρίαση της στις 2.12.2014, αφού έλαβε υπ΄ όψη την Υγειονομική Έκθεση του ιατρού κ. Μπαθρέλου Κων/νου καθώς και ραδιολογικές αναλύσεις, αποφάσισε την αναγνώριση της Πηγής ¨Χανοπούλου¨ Ν. Άρτας, ως ιαματικής για Λουτροθεραπεία και εισπνοθεραπεία με ενδείξεις:

• Με τη μέθοδο της λουτροθεραπείας νοσήματα μυοσκελετικού και νευρικού συστήματος, δερματικές και γυναικολογικές παθήσεις.
• Με τη μέθοδο της εισπνοθεραπείας παθήσεις του ανωτέρου και κατωτέρου αναπνευστικού συστήματος.
• Η ποσιθεραπεία δεν ενδείκνυται.
• Αντενδείξεις αποτελούν τα συστηματικά, μεταδοτικά και κακοήθη νοσήματα και ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια.

Η πηγή Χανόπουλου Άρτας είναι μία αναγνωρισμένη ιαματική πηγή από τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (E.O.T) – Υπουργείο Τουρισμού.  Εντάσσεται μέσα στις 20 πρώτες αναγνωρισμένες πηγές της Ελλάδας βάσει της ανάλυσης του νερού και των ενδείξεων των θεραπευτικών του ιδιοτήτων. Η ιαματική πηγή Χανόπουλου Άρτας βρίσκεται στην Ήπειρο λίγο έξω από την πόλη της Άρτας στο χωριό Χανόπουλο και αποτελεί πράγματι ένα σπάνιο δείγμα των θεραπευτικών (ιαματικών) υδάτων. Η σπανιότητα έγκειται στη σύσταση του νερού, στη γεωμορφία και στο κλίμα του τόπου. Η δημιουργία του ιαματικού νερού είναι μια αέναη διαδικασία της φύσης που οφείλεται στην κίνηση του νερού και τα πετρώματα του υπεδάφους.

Η πηγή βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Μαραθιά, ή αλλιώς Γκελμπερίνη. Μέσα στο θεραπευτικό και γοητευτικό φυσικό περιβάλλον της πηγής, υπάρχει το συγκρότημα των εγκαταστάσεων το οποίο αποτελείται από τρία πετρόκτιστα κτίρια: το ξενοδοχείο, το υδροθεραπευτήριο και το εστιατόριο, κτισμένα από τη δεκαετία του 50′ για τις ανάγκες των λουόμενων και την ανάδειξη της λουτροθεραπείας. Το υδροθεραπευτήριο είναι ένα ειδικά διαμορφωμένο κτίσμα για τους λουόμενους που κάνουν λουτροθεραπεία. Διαθέτει δεκαοκτώ φωτεινές ατομικές καμπίνες με απλές μπανιέρες και ειδικές μπανιέρες υδρομασάζ. Το λουτρό με ιαματικό νερό έχει συγκεκριμένο χρόνο λούσης, θερμοκρασία, ανάλογη με τη πάθηση και το ιστορικό του λουόμενου, όπως και συχνότητα.

Η εφαρμογή αυτή συγκαταλέγεται ως μέθοδος στην εξωτερική υδροθεραπεία. Ο χώρος διαθέτει αίθουσα υποδοχής και αίθριο χώρο ανάπαυσης όπου ο κάθε λουόμενος μπορεί να πιεί το ρόφημά του. Ο επισκέπτης στην πηγή Χανόπουλου μπορεί να ακολουθήσει ορισμένα προγράμματα λουτροθεραπείας σε συνδυασμό με υδρομάλαξη, χειρονακτική μάλαξη (massage), αρωματοθεραπεία και ενυδάτωση του σώματος, ώστε να επιτευχθεί αναζωογόνηση του οργανισμού και σταδιακά εξάλειψη της σωματικής αδυναμίας. Απλό Λουτρό: είναι η ολική ή μερική βύθιση του σώματος σε μία μπανιέρα (ατομικός λουτήρας) ή πισίνα με ιαματικό νερό.

Ένας κύκλος θεραπείας περιλαμβάνει ένα λουτρό την ημέρα για ένα διάστημα που κυμαίνεται από 10 έως 21 ημέρες και με διακοπή μίας ή δύο ημερών σε περίπτωση λουτρικής κόπωσης. Η θερμότητα του νερού χαλαρώνει τους μύες και βοηθάει στην κυκλοφορία του αίματος, ενώ τα βιοσυστατικά του νερού σε συνδυασμό με τη θερμότητα και την πίεση εισχωρούν στον οργανισμό βοηθώντας τον να αποβάλει – απομακρύνει βλαπτικούς παράγοντες ( π.χ. μικρόβια) και «άλατα» από τους ιστούς και τις αρθρώσεις. Υδρομάλαξη: Βασίζεται στην εκτόξευση θερμού νερού (34°- 38° βαθμούς Κελσίου) με πίεση πάνω στο σώμα, που βρίσκεται βυθισμένο στο νερό. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας ο λουόμενος μπορεί να είναι σε καθιστή, ύπτια ή πρηνή θέση, διότι η υδρομάλαξη γίνεται κάθε φορά σε διαφορετικό σημείο του σώματος. Το ιαματικό νερό της πηγής Χανόπουλου συνίσταται για φλεγμονώδεις Ρευματικές και Αρθριτικές παθήσεις (ρευματοειδής αρθρίτιδα, αγκυλωτική σπονδυλαρθρίτιδα, εκφυλιστική αρθροπάθεια).

Επίσης, οι σπονδυλοαρθροπάθειες και δισκοπάθειες που εκδηλώνονται με τοπικό ή ριζιτικό πόνο (αυχεναλγία, οσφυαλγία, ισχιαλγία κτλ.) ωφελούνται σε ποσοστό 70-80%. Ο χώρος προσφέρεται για χαλάρωση και ηρεμία απολαμβάνοντας μία περιποίηση σώματος. Διάρκεια λουτρού: 20΄- 25΄ λεπτά.    Θερμοκρασία: 34º- 38ºC. Παράλληλα με την εφαρμογή της ιαματικής λουτροθεραπείας παρέχεται η δυνατότητα στους λουόμενους να γνωρίσουν τα οφέλη του χαλαρωτικού, θεραπευτικού χειρομασάζ. Η εμπειρία του χειρονακτικού μασάζ προσφέρει άμεσα την αίσθηση της ευεξίας και της ηρεμίας. Το μασάζ βασίζεται στο ινδικό σύστημα Ayurveda και σε τεχνικές μάλαξης που περιέχει. Ο συνδυασμός, του ιαματικού λουτρού (απλό ή υδρομασάζ ) και της χειρομάλαξης, ενισχύει τη διαδικασία αποκατάστασης της φυσιολογικής λειτουργίας του οργανισμού.

Δηλαδή, βοηθάει το σώμα να λειτουργήσει ομαλά, που σημαίνει όσο το δυνατόν χωρίς πόνους και εξάρσεις των προβλημάτων, με στόχο την αρμονία του ανθρώπου με την φύση- περιβάλλον όπως επίσης την επίτευξη της βέλτιστης πνευματικής και σωματικής υγείας. Η εμπειρία μασάζ περιλαμβάνει: παραδοσιακό χειρονακτικό μασάζ σε όλο το σώμα διάρκειας μιας ώρας, μάλαξη πλάτης, αυχένα και ώμων διάρκειας μισής ώρας, μάλαξη μηρών και πελμάτων, μάλαξη κεφαλής με κατάλληλο έλαιο για το τριχωτό της κεφαλής διάρκειας μισής ώρα κ.α. Κατάλληλο για: προβλήματα του μυοσκελετικού, ισχίου- μέσης, συσσωρευμένη ένταση αυχένα, πονοκεφάλους, έντονο άγχος, στρες.