Λένε ότι οι κατάρες είναι τόσο παλιές όσο και η ανθρωπότητα η ίδια, καθώς εδώ και χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι εύχονται δυστυχία και κακοτυχία στους εχθρούς τους.
Η καταστροφή μάλιστα του μισητού προσώπου θα λάβει χώρα με τη βοήθεια υπερφυσικών στοιχείων, καθώς είμαστε στην επικράτεια της κατάρας!
Με περίπλοκα τελετουργικά, σοφιστικέ γλώσσα και μοχθηρές δοξολογίες, οι κατάρες ήταν άλλοτε καλοδουλέμενες και έπρεπε να ξέρει κάποιος πώς να τις ρίξει.
Όπως συνέβη δηλαδή σε περιβόητες κατάρες που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη…
Ο Κατάδεσμος της Πέλλας
Ήταν το 1986 όταν οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μια μαγική επωδό γραμμένη σε φύλλο μολύβδου κατά τη διάρκεια ανασκαφών στην Πέλλα. Το θέμα της είναι ερωτικό και χρονολογείται πιθανότατα στον 4ο ή 3ο αιώνα π.Χ. Το ενεπίγραφο αυτό μολύβδινο έλασμα που ήταν τυλιγμένο σε ρολό προερχόταν από μια γυναίκα, ονόματι πιθανότατα Δαγίνα (ή Φίλα), της οποίας ο εραστής Διονυσοφών επρόκειτο να παντρευτεί τη Θετίμα. Κι έτσι εκείνη, απελπισμένη καθώς ήταν, απευθύνθηκε στους θεούς:
«Της Θετίμας και του Διονυσοφώντα την τελετή και το γάμο δένω με γραπτή κατάρα και όλων των άλλων γυναικών, είτε χήρες είναι, είτε παρθένες, κυρίως όμως της Θετίμας. Και παραδίνω αυτόν τον κατάδεσμο στον Μάκρονα και τους δαίμονες. Και μόνον όταν εγώ ξεθάψω και ξετυλίξω και διαβάσω πάλι αυτά τα λόγια, τότε μονάχα να παντρευτεί ο Διονυσοφώντας. Προηγουμένως να μην πάρει άλλη γυναίκα του εκτός από μένα. Μονάχα εγώ να γεράσω στο πλευρό του Διονυσοφώντα, καμιά άλλη. Σας ικετεύω προσφιλείς δαίμονες δείξτε οίκτο στη Δαγίνα γιατί με έχουν εγκαταλείψει όλα τα αγαπημένα μου πρόσωπα και είμαι έρημη. Αλλά φυλάξτε τον κατάδεσμο για χάρη μου, ώστε να μη γίνουν αυτά, κι η κακιά Θετίμα κακά να χαθεί … κι εγώ να βρω ευδαιμονία και μακαριότητα».
Η απλή γλώσσα της πινακίδας φανερώνει τη χαμηλή κοινωνική θέση της συντάκτριάς της, μας λένε οι γλωσσολόγοι, καθώς οι κατάδεσμοι συντάσσονταν συνήθως από λόγιους στην αρχαία μακεδονική αυλή. Κι ενώ η σκαπάνη έχει φέρει στο φως πάνω από 1.600 αρχαιοελληνικές κατάρες, ο Κατάδεσμος της Πέλλας που ανακαλύφθηκε σε τάφο του ανατολικού νεκροταφείου της πόλης είναι αναμφίβολα ο παλιότερος…
Η σπασμένη ασσυριακή στήλη
Ήταν το 1897 όταν η σκαπάνη έφερε στο φως σε αρχαία ασσυριακή πόλη μια στήλη από βασάλτη που περιείχε μια κατάρα. Χρονολογημένο στο 800 π.Χ., το σπασμένο κειμήλιο (βρέθηκε σε δύο κομμάτια) μοιράστηκε μεταξύ Βρετανικού Μουσείου και ιδιώτη συλλέκτη, έπειτα από δημοπρασία. Κι έτσι η κατάρα θα μείνει για πάντα διαχωρισμένη.
Το ολοκληρωμένο αντικείμενο έστεκε σε ύψος πάνω από 2 μέτρα και απεικόνιζε τον βασιλιά Αντάντ Νιραρί Γ’ περικυκλωμένο από ιερά σύμβολα. Η σφηνοειδής επιγραφή ζητά από έναν τοπικό θεό να προσέχει τον πολυχρονεμένο βασιλιά, τους ιερείς αλλά και τον λαό του, διαλύοντας ταυτόχρονα τους εχθρούς του και όποιον επιβουλεύεται τους Ασσύριους.
Το μήνυμα ενθαρρύνει τους κατοπινούς ηγεμόνες να προστατεύουν τον ναό του βασιλιά και καταριέται οποιονδήποτε τολμήσει να μετακινήσει τη στήλη από την ιερή της θέση. Τέτοιες στήλες παραήταν κοινές στον ασσυριακό πολιτισμό, θέλοντας να τρομάξουν τους απεσταλμένους των ξένων αυλών και να κρατήσουν φυσικά τους ντόπιους πειθαρχημένους…
Το μυστήριο του Θησαυρού του Κροίσου
Ήταν το 1965 όταν κάποιοι ντόπιοι ανακάλυψαν έναν πραγματικό θησαυρό στη δυτική Τουρκία: 363 ασημένια και χρυσά αντικείμενα που πήραν το όνομά τους από τον Κροίσο, τον ζάπλουτο τελευταίο βασιλιά της Λυδίας. O θησαυρός του Κροίσου έχει σημαντική αρχαιολογική και ιστορική αξία, καθώς ο βασιλιάς των Λυδών κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. ήταν ο πλουσιότερος άνθρωπος της εποχής του, ο μποναμάς έγινε όμως γνωστός για την κατάρα που τον συνόδευε.
Ήδη από την πρώτη στιγμή, ένας από τους τυμβωρύχους που τον έφεραν στο φως έχασε τρία παιδιά με τραγικό τρόπο. Ένας άλλος έμεινε παράλυτος και ο τρίτος χώρισε λίγο μετά, χάνοντας και τον γιο του αργότερα από αυτοκτονία. Ο τελευταίος κλέφτης του Θησαυρού του Κροίσου τρελάθηκε και πέρασε τα επόμενα χρόνια μέσα στο άσυλο, διηγούμενος ιστορίες για 40 βαρέλια με χρυσό που είχε προλάβει να κρύψει.
Το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης αγόρασε τον θησαυρό κάτω από τις μύτες του τουρκικού κράτους και τον εξέθεσε στις προθήκες του χαρακτηρίζοντάς τον μάλιστα «ελληνικό» ώστε να κρύψει την πραγματική προέλευσή του. Κι αυτό γιατί τον είχε αποκτήσει παρανόμως από αρχαιοκάπηλους, όταν πέντε αγρότες της τουρκικής επαρχίας Ουσάκ σύλησαν τον τύμβο μιας πριγκίπισσας από την εποχή του βασιλείου της Λυδίας.
Το 1987, τρεις μέρες πριν το Μητροπολιτικό Μουσείο καταστεί ο νόμιμος δικαιούχος του θησαυρού, η τουρκική κυβέρνηση ζήτησε τον επαναπατρισμό του, πυροδοτώντας έτσι μια τεράστια δικαστική διαμάχη που απλώθηκε σε έξι ολόκληρα χρόνια.
Το Μουσείο παραδέχτηκε τελικά ότι ο Θησαυρός του Κροίσου ήταν κλεμμένος και τον επέστρεψε στην Τουρκία. Οι Τούρκοι ενημερώθηκαν μάλιστα για την ύπαρξη του θησαυρού από μια κλοπή στο Μητροπολιτικό, όταν ένα νόμισμα και μια χρυσή καρφίτσα έκαναν φτερά. Όπως έκαναν και το 2016 από το Μουσείο του Ουσάκ που εκτίθεται πλέον ο θησαυρός…
Η κατάρα του Πηγαδιού της Αγίας Άννας
Ήταν το 2016 όταν οι αρχαιολόγοι αποκάλυψαν ένα αρχαίο και στοιχειωμένο πηγάδι κοντά στο Λίβερπουλ. Η λατρεία της Αγίας Άννας ήταν δημοφιλέστατη στη μεσαιωνική Αγγλία, όταν η Αγία Άννα, η μητέρα της Θεοτόκου, συνδέθηκε με ιαματικές ιδιότητες και ιερά πηγάδια.
Το πηγάδι υποτίθεται πως είχε την ευλογία της αγίας και το θαυματουργό νερό του θεράπευε δερματικές και οφθαλμολογικές παθήσεις σε προηγούμενες εποχές. Εδώ και αιώνες, το ιερό πηγάδι φυλασσόταν από τους 12 μοναχούς του παρακείμενου μοναστηριού, αν και κατά τον 16ο αιώνα ξέσπασε μια διαμάχη για την πρόσβαση στον τόπο του προσκυνήματος.
Κι αυτό τόσο γιατί ο ηγούμενος της μονής όσο και ένας αγρότης διεκδικούσαν την ιδιοκτησία του Πηγαδιού της Αγίας Άννας. Ο αγρότης καταράστηκε τον μοναχό να μην έχει για πολύ ακόμα πρόσβαση στο πηγάδι και πράγματι δύο μέρες αργότερα ο βασιλιάς Ερρίκος Η’ κατέσχεσε τόσο το μοναστήρι όσο και το πηγάδι.
Η ηγούμενος καταράστηκε με τη σειρά του τον χωρικό και, αν αληθεύει ο θρύλος, εκείνος πέθανε αμέσως μετά. Τον βρήκαν στον πάτο του πηγαδιού. Μέσα σε τρεις μήνες πέθανε και ο γιος του από μυστηριώδη νόσο…
Η κατάρα της φοινικικής σαρκοφάγου
Ήταν το 1923 όταν η σκαπάνη έφερε στο φως την καταραμένη σαρκοφάγο του βασιλιά Αχιράμ κατά τη διάρκεια ανασκαφής στη φοινικική πόλη της Βύβλου. Η επιγραφή πάνω στη βασιλική σαρκοφάγο, το παλαιότερο γραπτό δείγμα φοινικικής γραφής που έχει βρεθεί ποτέ (χρονολογείται γύρω στο 1000 π.Χ.), πονοκεφάλιαζε τους αρχαιολόγους για δεκαετίες.
Η ασβεστολιθική σαρκοφάγος κατασκευάστηκε από τον γιο του Αχιράμ και περιλαμβάνει μια κατάρα για να αποθαρρύνει τους τυμβωρύχους. Η οποία δεν δούλεψε δυστυχώς, καθώς όταν τον βρήκαν οι αρχαιολόγοι, ο τάφος ήταν ήδη συλημένος. Ο θησαυρός του ήταν ωστόσο η αποκάλυψη του παμπάλαιου φοινικικού αλφαβήτου, καθώς η επιγραφή περιλαμβάνει τα 19 από τα 22 γράμματα του συμφωνογραφικού αλφαβήτου των Φοινίκων…
