Το φάντασμα της δραχμής, το περιβόητο Grexit, επανέρχεται σε ένα σίριαλ που παίζεται ξανά και ξανά τα τελευταία χρόνια.
Από τον Γιώργο Παπανδρέου μέχρι και τον Αλέξη Τσίπρα το παιχνίδι είναι το ίδιο. Άλλες φορές δημοσίως, άλλες πάλι πίσω από κλειστές πόρτες σε υπόγεια ξενοδοχείων, όπως εκείνο το σχέδιο Σόιμπλε για τη δραχμή που πάει και έρχεται, το έργο που οι Έλληνες το έχουν ξαναδεί.
Κάθε φορά τα τελευταία χρόνια το Grexit λειτουργεί ως το έσχατο επίπεδο εκβιασμού από τη μία ή την άλλη πλευρά…
Το σκηνικό είναι γνωστό… Η χώρα ξεμένει από χρήματα, αντιμετωπίζει λοιπόν χρεοκοπία και την έξοδο από την Ευρωζώνη. Οι Έλληνες και οι δανειστές συγκρούονται και απειλούν μέχρι την τελευταία στιγμή και στο τέλος οι δανειστές συμφωνούν να δώσουν βοήθεια στην Αθήνα. Οι Έλληνες παίρνουν μια ντουζίνα από μέτρα, εφαρμόζουν τις περικοπές και μετά πάλι τα ίδια.
Η τελευταία φορά που «παίχτηκε» αυτό το σίριαλ ήταν το καλοκαίρι του 2015. Για να μην ξεχνάμε τότε ήταν που έκλεισαν οι τράπεζες, επιβλήθηκαν capital controls και τελικά η Ελλάδα βρέθηκε αγκαλιά με νέο μνημόνιο, νέα κυβέρνηση και πήρε ένα πακέτο 86 δισ. ευρώ.
Το μνημόνιο αυτό θα διαρκέσει μέχρι το 2018, όμως η βοήθεια προσφέρεται σε κομμάτια. Η Ελλάδα κάνει μεταρρυθμίσεις και παίρνει λεφτά.
Αυτό το καλοκαίρι η Ελλάδα πρέπει να πληρώσει πάνω από 6 δισ. ευρώ. Η Αθήνα θα είναι σε θέση να πληρώσει μόνο αν λάβει την οικονομική βοήθεια από τους δανειστές. Αλλά δεν είναι εντελώς ξεκάθαρο τι και πότε θα συμβεί.
Το ΔΝΤ δεν συμμετέχει στο ελληνικό πρόγραμμα και τονίζει ότι δεν θα λάβει μέρος μέχρι να υπάρχει ένα αξιόπιστο σχέδιο για την ελάφρυνση του χρέους. «Δεν πιστεύουμε ότι το χρέος της Ελλάδας είναι βιώσιμο» τονίζει ο Πόουλ Τόμσεν, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ. Με άλλα λόγια, το ΔΝΤ βάζει προϋπόθεση για την συμμετοχή του και θέλει εγγυήσεις.
Οι νέες απειλές, ο χρόνος και η χρεοκοπία
Να χρεοκοπήσει η Ελλάδα την 20η Φεβρουαρίου είναι απίθανο. Ό,τι και να γίνει στο Eurogroup η Ελλάδα δεν χρεοκοπεί. Τον Ιούλιο όμως δεν έχει τα λεφτά να πληρώσει, οπότε τότε θεωρητικά θα μπορούσε να χρεοκοπήσει. Μέχρι τότε όλα τα υπόλοιπα είναι απλά απειλές. Ακόμη και αν ισχύουν όσα έγραφε ο άνθρωπος που λέγεται ότι ήταν λογογράφος του Αλέξη Τσίπρα και ο πρωθυπουργός ετοιμάζεται για δημοψήφισμα ώστε να επιστρέψει η χώρα στη δραχμή, η χρεοκοπία είναι και πάλι κάτι το σχετικό.
Πάντως οι απειλές από τον Β. Σόιμπλε που διαρκώς επαναφέρει το Grexit, αλλά και από τον πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ ότι η Ελλάδα χρεοκοπεί μόλις το ΔΝΤ φύγει από το μνημόνιο, δεν φαίνεται να είναι άμεσα υπολογίσιμες. Εντάσσονται στο γνωστό άξονα των πιέσεων προς την Αθήνα.
Όλοι οι οίκοι αξιολόγησης βλέπουν δυσκολίες αλλά δε βλέπουν χρεοκοπία της Ελλάδας. Τουλάχιστον δεν την βλέπουν άμεσα. Μόλις σήμερα οι αναλυτές του The Economist Intelligence Unit προβλέπουν συμβιβασμό για να εκταμιευτούν κάποια χρήματα αλλά όχι συμφωνία στο Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου.
Βέβαια αυτό που εκτιμούν είναι ότι αργά ή γρήγορα θα υπάρξει Grexit.
Συγκεκριμένα για το Grexit αναφέρουν ότι υπάρχουν 60% πιθανότητες να συμβεί μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Μια τέτοια πρόβλεψη βέβαια δεν χρειάζεται να είναι κανείς αναλυτής του The Economist Intelligence Unit. Με τον ίδιο τρόπο θα μπορούσε κάποιος να εκτιμήσει ότι θα φύγει η Ιταλία από το ευρώ στην επόμενη πενταετία.
Όσον αφορά το Eurogroup της Δευτέρας οι αναλυτές λένε ότι δεν θα υπάρξει συμφωνία αλλά εκτιμούν ότι είναι πιθανόν να προκύψει ένας συμβιβασμός ώστε τελικά να δοθούν κάποια χρήματα στην Ελλάδα και να αποφευχθεί ένα νέο δράμα με το ελληνικό χρέος καθώς από τον Μάρτιο ξεκινά μια σειρά εκλογικών αναμετρήσεων στην Ευρώπη.
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την ευρωζώνη και κατά πάσα πιθανότητα δεν πιστεύει ότι η Ελλάδα χρειάζεται να ανήκει σε αυτή. Αυτό το σημείο είναι ενδιαφέρον, καθώς ο Τραμπ φαίνεται να είναι σε οικονομικό πόλεμο με την Ευρώπη. Να φύγει λοιπόν η Ελλάδα από το ευρώ τον συμφέρει σε αυτό τον πόλεμο.
Πριν μερικές μέρες ο οίκος αξιολογήσεων Moody’s χαρακτήρισε «πιστωτικά αρνητικό» το αδιέξοδο μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ κι αυτό γιατί δημιουργεί μία σειρά από κινδύνους. Κατ’ αρχάς, ασκεί πιέσεις στην κυβέρνηση να εφαρμόσει μία σειρά από δύσκολα μέτρα, υφιστάμενη πολιτικό κόστος, που ίσως την οδηγήσει τελικά στην προκήρυξη εκλογών. Ακόμη κι αν από τις εκλογές προκύψει μια νέα συντηρητική κυβέρνηση, η ελληνική οικονομία θα πληγεί, λόγω της παρατεταμένης αβεβαιότητας, υποστηρίζει ο οίκος.
Επίσης, τη Moody’s ανησυχεί το πιεστικό χρονοδιάγραμμα για τη λήψη αποφάσεων, σε συνδυασμό με τις ευρωπαϊκές εκλογές. Ο κίνδυνος κήρυξης χρεοστασίου αυξάνεται, υποστηρίζει, αν και δεν θεωρεί ότι αυτό είναι το πιο πιθανό σενάριο, διότι αντιστρατεύεται τα συμφέροντα των Ευρωπαίων πιστωτών.
Η ανάλυση Rothschild που παραμένει επικαιρη
Μέσα στο σημερινό κλίμα ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει μια ανάλυση που είχε κάνει η Rothschild (στελέχη της οποία είδε ο Αλέξης Τσίπρας στο Παρίσι) ένα χρόνο πριν, τον Ιανουάριο του 2015. «Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως και η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών, δεν έχει πρόθεση να εγκαταλείψει την ευρωζώνη. Η επιστροφή σε μια υποτιμημένη δραχμή θα ήταν ένα εφιαλτικό σενάριο, από τη στιγμή που η Ελλάδα εισάγει τέσσερις φορές περισσότερα από όσα εξάγει.
Ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα οδηγούσε σε διάσπαση του ίδιου του ευρώ, μέσω του domino effect. Θα ήταν ελεγχόμενη αλλά θα προκαλούσε τεράστια ζημιά. Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα θα μπορούσε να έλθει στο τέλος. Τα μέλη του ευρώ θα πλήρωναν υψηλό τίμημα καθώς θα έπρεπε να επαναφέρουν τα εθνικά τους νομίσματα στο μέσον της ύφεσης.
Αυτό που δεν θα πρέπει να υποτιμούμε είναι ότι ένα Grexit θα μπορούσε να δημιουργήσει συστημικό ρίσκο και ακόμη να προκαλέσει μια κατάρρευση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος μέσω ενός bank run. Οι καταθέτες στην ευρωζώνη (όχι μόνο οι Έλληνες) θα σχημάτιζαν ουρά για να μεταφέρουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό, ή απλώς να πάρουν τα χρήματά τους σε ρευστό» έγραφε τότε η ανάλυση της τράπεζας.
«Ας μην κοροϊδευόμαστε. Ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, όπως και η κατάρρευση της Lehman Brothers, θα προκαλούσε ένα ισχυρό πλήγμα στο διεθνές τραπεζικό σύστημα. Για αυτό, με κίνδυνο να φανούμε θρασείς, θεωρούμε ότι ένα Grexit θα ήταν καταστροφικό για τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Δεν πρόκειται να συμβεί» έγραφε η τράπεζα.
