Οι αλκυονίδες μέρες είναι εκείνες οι μέρες του χειμώνα κατά τις οποίες επικρατεί καλός καιρός με έντονη ηλιοφάνεια, χωρίς σύννεφα και ανέμους και κάποιες φορές με υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες.
Οι ημέρες αυτές κάνουν την εμφάνισή τους από 15 Δεκεμβρίου ως 15 Φεβρουαρίου κάθε χρόνο, και συχνότερα μεταξύ 16-31 Ιανουαρίου. Η ονομασία τους έχει αρχαιοελληνική προέλευση και αποδίδεται στον Αριστοτέλη.
Οι Αλκυονίδες πήραν το όνομά τους από το θαλάσσιο πτηνό Αλκυόνη ή καλύτερα από τον ομώνυμο αστέρα (Αλκυών των Πλειάδων) που φέρει το όνομα του πτηνού.
Τις μέρες αυτές ο αστέρας Αλκυών μεσουρανεί τις απογευματινές ώρες πράγμα που σημαίνει ότι τις νύκτες του Ιανουαρίου βρίκεται στο ψηλότερο σημείο (ζενίθ) του ουράνιου θόλου.
Αυτό το φυσικό φαινόμενο έδωσε την ονομασία Αλκυονίδες σε όλες τις συνεχόμενες ημέρες που ο αστέρας αυτός είναι ορατός στο ανώτερο σημείο του θόλου.
Επιστημονική εξήγηση των αλκυονίδων ημερών
Από μετεωρολογική άποψη τις μέρες αυτές του χειμώνα λόγω του γεωγραφικού πλάτους της Ελλάδας, παρατηρείται εξίσωση των πιέσεων η οποία έχει ως αποτέλεσμα αφενός να μην υπάρχουν άνεμοι, και αφετέρου να υπάρχει έντονη ηλιοφάνεια, ακόμη κι αν η θερμοκρασία είναι χαμηλή.
Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει πως κάθε χρόνο παρατηρούνται αλκυονίδες ημέρες. Υπήρξαν χρονιές που απουσίασαν εντελώς, όπως το 1947, ενώ ούτε οι ημερομηνίες ούτε η διάρκεια τους είναι σταθερές.
Συνήθως καλύπτουν το δεύτερο μισό του Ιανουαρίου, αν και πολλοί διευρύνουν το διάστημα εμφάνισης τους από τις 15 Δεκεμβρίου έως 15 Φεβρουαρίου.
Μύθοι για τις αλκυονίδες ημέρες
Αν και υπάρχει η επιστημονική εξήγηση, ουκ ολίγοι είναι και οι μύθοι γύρω από το φαινόμενο των αλκυονίδων ημερών.
Σύμφωνα με τον επικρατέστερο, η Αλκυόνη, κόρη του Αίολου, ήταν μία πανέμορφη γυναίκα η οποία ήταν παντρεμένη με τον Κήυκα. Μάλιστα ο γάμος τους ήταν τόσο τέλειος που οι δυο τους πίστεψαν ότι είναι ισάξιοι των Θεών.
Τότε ο Δίας για να τιμωρήσει την αλαζονεία τους βύθισε το καράβι του Κύηκα και τον άφησε να πνιγεί. Η Αλκυόνη θρήνησε τόσο πολύ τον χαμό του συζύγου της που ο Δίας την λυπήθηκε και την μεταμόρφωσε σε ένα πανέμορφο πουλί, το οποίο ήταν όμως καταδικσμένο να γεννά τα αυγά του τον χειμώνα.
Έτσι, τα αγριεμένα κύματα ορμούσαν στα βράχια και κατέστρεφαν τη φωλιά και τα αυγά της Αλκυόνης.
Τότε λοιπόν ο Δίας την λυπήθηκε για άλλη μια φορά και διέταξε να σταματούν οι άνεμοι και να λάμπει ο ήλιος για δεκαπέντε μέρες μέσα στην καρδιά του χειμώνα προκειμένου να μπορεί η Αλκυόνη να κλωσάει τα αυγά της.
Μετεωρολογικό φαινόμενο ή προϊόν μυθολογίας, όπως και να έχει οι αλκυονίδες μέρες μας προσφέρουν μέχρι και δύο ολόκληρες εβδομάδες ηλιοφάνειας και καλοκαιρίας μέσα στον χειμώνα.
