Η Μάχη του Σέλτσου και η τελευταία θυσία των Σουλιωτών το 1804, που έπεσαν στον γκρεμό δίπλα από την Ιερά Μονή Σέλτσου, στην Κοιλάδα του Αχελώου, στο χωριό Πηγές – ιστορική έδρα του Δήμου Γεωργίου Καραϊσκάκη Άρτας – είναι ένα δεύτερο Ζάλογγο, τραγικότερο και υπέρτερο ίσως, σχετικά άγνωστο στο ευρύ κοινό.
Από τους 1400 Σουλιώτες που κατέφθασαν στην Ιερά Μονή που υπήρχε στο Σέλτσο διασώθηκαν μόνο 65.
Με την παρουσία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου εορτάζονται εφέτος τα διακόσια δώδεκα χρόνια ( απο το 1804) της Μάχης του Σέλτσου και του Ολοκαυτώματος των Σουλιωτών που επακολούθησε.
Για να τιμηθεί η ημέρα της ανείπωτης αυτής θυσίας ο Δήμος Γεωργίου Καραϊσκάκη η Αδελφότητα Πηγιωτών Άρτας με τη στήριξη της Περιφερειακής Ενότητας Άρτας, διοργανώνουν εκδήλωση την Τρίτη 23 Αυγούστου 2016 στον ιερό χώρο της Μονής.
Ο Δήμος ανακοίνωσε το πρόγραμμα της εκδήλωσης:
09.40 Άφιξη της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας Κυρίου Προκοπίου Παυλόπουλου στην Ιερά Μονή Σέλτσου.
10.00 Επιμνημόσυνη δέηση
10.15 Ρίψη στεφάνου στο χώρο θυσίας των Σουλιωτών & Κατάθεση στεφάνου στο μνημείο Σουλιωτών από την Α.Ε. τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ.Προκόπη Παυλόπουλο -Τρίλεπτο βίντεο για την Ι.Μονή Σέλτσου.
10.25 Ομιλία Δημάρχου Γ. Καραϊσκάκη κ. Περικλή Μίγδου.
Ομιλία του Προέδρου Αδελφότητας Πηγιωτών Άρτας κ. Χρήστου Καπερώνη.
Πανηγυρικός της ημέρας από τις μαθήτριες του Λυκείου Άνω Καλεντίνης Δήμου Γ. Καραϊσκάκη, Ελένη Τσούλου και Μαρίνα Κλάγκου.
10.40 Τελετή ανακήρυξης στις ΠΗΓΕΣ ΑΡΤΑΣ ( Ιστορική έδρα του Δήμου Γ.Καραισκάκη) της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκοπίου Παυλόπουλου σε επίτιμο δημότη του Δήμου Γ. Καραισκάκη Αρτας. Ανάγνωση της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου από τον Πρόεδρο Γιώργο Κουρτέσα. Προσφώνηση του Δημάρχου. Αντιφώνηση του Προέδρου της Δημοκρατίας.
11.00 Έναρξη μουσικού δρώμενου από το Μουσικό Σχολείο Άρτας και την Ευανθία Ρεμπούτσικα
11.20 Πέρας Μουσικού δρώμενου- Τέλος εκδήλωσης.
Ακολουθεί ξενάγηση του Προέδρου της Δημοκρατίας στην Ι. Μονή Σέλτσου και επίσκεψη στα απομεινάρια της γέφυρας Κοράκου. Η θρυλική Γέφυρα Κοράκου ήταν το μεγαλύτερο μονότοξο γιοφύρι των Βαλκανίων. Έζησε για 435 χρόνια αντέχοντας σε σεισμούς και τις μανιασμένες κατεβασιές του Αχελώου μέχρι που έπεσε κι αυτή θύμα του Εμφυλίου. Είχε άνοιγμα 48 μέτρα και ύψος 26 μέτρα.
Η ιστορία της Μονής Σέλτσου
Όταν με την συνθήκη της 12ης Δεκεμβρίου του 1803, το Σούλι παραδόθηκε στον Αλή Πασά, οι Σουλιώτες άρχισαν να εγκαταλείπουν τον τόπο τους, για να μην παραδοθούν στους Τούρκους. Με αρχηγούς τον Κίτσο και Νότη Μπότσαρη, 1.148 Σουλιώτες τα Χριστούγεννα του 1803 έφτασαν στην Μονή του Σέλτσου, όπου λόγω της τοποθεσίας αποτελούσε ένα φυσικό οχυρό. Είκοσι ημέρες αργότερα στις 12 Γενάρη του 1804, άρχισε η στενή πολιορκία τους από 8000 στρατιώτες του Αλή Πασά. Με σοβαρές απώλειες στο εχθρικό στράτευμα, οι Σουλιώτες κατάφεραν να τους αποκρούσουν.
Όλο το χειμώνα έμειναν αποκλεισμένοι στο Σέλτσο, με λιγοστά τρόφιμα και πολεμοφόδια που τους προμήθευαν κρυφά, οι κάτοικοι των γύρω περιοχών του Λιάσκοβου και της Βρεστένιτσας.
Στις 20 Απριλίου, έπειτα από τετράμηνη πολιορκία, οι Τούρκοι αφού εξουδετέρωσαν την αντίσταση στα φυλάκια μπήκαν στο Μοναστήρι. Άλλοι σφαγιάστηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν, ενώ 250 γυναικόπαιδα για να μην πέσουν στα χεριά των εχθρών έστησαν ένα νέο μεγαλύτερο Ζάλογγο. Ο Νότης Μπότσαρης αιχμαλωτίστηκε τραυματισμένος, ενώ ο Κίτσος μαζί με τον 13χρονο Μάρκο και 10 σουλιώτες γλίτωσαν της σφαγής μέσα σε μια σπηλιά.
Σύμφωνα με την ιστορική έρευνα το κτηριακό συγκρότημα της Μονής αρχικά κτίστηκε τον 10ο αιώνα και καταστράφηκε από μεγάλο σεισμό στις αρχές του 15ου, για να ανεγερθεί εκ νέου το 1697.
Σήμερα σώζεται το καθολικό της Μονής που είναι λιθόκτιστο, Αθωνικού τύπου και τριγύρω βρίσκονται ερείπια από τα κελιά. Το εσωτερικό του ναού έχει εξαιρετικές αγιογραφίες και τοιχογραφίες, ενώ αποτελεί το μοναδικό ενυπόγραφο έργο του ιερέα Νικόλαου από την Άρτα . Εντυπωσιακό είναι και ξυλόγλυπτο τέμπλο με το χρυσό επίχρισμα, τις σημαντικές εικόνες , το φυτικό και ζωικό διάκοσμο σε φόντο κυανέρυθρο.
