Στοπ στη μεταφορά των κερδών από χώρα σε χώρα και στην εκτεταμένη φοροαποφυγή μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών επιχειρεί να βάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση με προτάσεις για ενιαία φορολόγηση των εταιρειών που υπέβαλε την Τρίτη ο αρμόδιος για τις Οικονομικές και Χρηματοοικονομικές Υποθέσεις της ΕΕ επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί. Η Κομισιόν πρότεινε επίσης κίνητρα για να αντλούν οι επιχειρήσεις κεφάλαια από τις Κεφαλαιαγορές και όχι από την έκδοση ομολόγων ή από τραπεζικό δανεισμό.
Σύμφωνα με τις προτάσεις του γάλλου επιτρόπου οι πολυεθνικές θα πρέπει να υπολογίζουν το φόρο που οφείλουν από τις δραστηριότητές τους στην ΕΕ με βάση μια ενιαία δέσμη κανόνων. Συγκεκριμένα ο Μοσκοβισί προτείνει την επιβολή ενός υποχρεωτικού βασικού φόρου στις πολυεθνικές που πετυχαίνουν συνολικό ετήσιο τζίρο άνω των 750 εκατ. ευρώ.
«Προτείνουμε ένα σύστημα το οποίο ταυτόχρονα θα στηρίζει τις επιχειρήσεις, θα προσελκύει επενδυτές, θα προωθεί την ανάπτυξη και θα σταματά την εκτεταμένη φοροαποφυγή», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Πιερ Μοσκοβισί.
Βάσει των προθέσεων του επιτρόπου και της Κομισιόν, οι Βρυξέλλες θα ζητήσουν από τα κράτη-μέλη της ΕΕ να υιοθετήσουν έναν ενιαίο συντελεστή λογιστικής απόσβεσης των διαφόρων περιουσιακών στοιχείων και ανάλογες εκπτώσεις φόρων.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η εφαρμογή της πρότασης αυτής θα μπορούσε να αυξήσει τις επενδύσεις κατά 3,4% στην ΕΕ και να τονώσει την αναπτυξιακή διαδικασία κατά 1,2%. Τα οφέλη αυτά θα προκύψουν επειδή οι επιχειρήσεις αρχίσουν να εξοικονομούν χρήματα αφού θα έχουν υιοθετήσει ενιαίες φορολογικές επιστροφές για όλες τις δραστηριότητές τους στην ΕΕ και επειδή θα περιοριστεί αισθητά η φοροαποφυγή των μεγάλων επιχειρήσεων.
Μαξιμαλιστικοί στόχοι
Η πρόταση Μοσκοβισί συνιστά τη δεύτερη προσπάθεια της ΕΕ να εισαγάγει στα κράτη-μέλη έναν ενιαίο βασικό φόρο. Το Μάρτιο του 2011 οι Βρυξέλλες είχαν προτείνει την υιοθέτηση ενός εθελοντικού κοινού συγκεντρωτικού εταιρικού φόρου βάσης (CCCTB). Η ιδέα όμως είχε «κολλήσει» στην κατηγορηματική άρνηση χωρών όπως η Βρετανία και η Ιρλανδία, που ερμήνευσαν την πρόταση ως προσπάθεια για την επιβολή ενός κοινού συντελεστή εταιρικής φορολόγησης.
«Τα κράτη-μέλη θα συνεχίσουν να αποφασίζουν για τους συντελεστές εταιρικών φόρων που θα επιβάλλουν στην επικράτειά τους, καθώς αυτό αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμά τους», υπογραμμίζει τώρα σε ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τη φορά αυτή η εφαρμογή της απόφασης της Επιτροπής, εφ’ όσον εγκριθεί η πρόταση Μοσκοβισί, θα είναι υποχρεωτική. Όσο για το ζήτημα της ενιαιοποίησης των οικονομικών επιδόσεων μιας επιχείρησης, θα αφεθεί να ρυθμιστεί εν ευθέτω χρόνω.
Η ενιαιοποίηση επιτρέπει στις επιχειρήσεις να συμψηφίζουν τα κέρδη που πραγματοποιούν σε μια χώρα με τις ζημιές που ενδεχομένως καταγράφουν σε άλλη, ώστε να εμφανίζουν έναν συνολικό αριθμό κερδών ή ζημιών. Σε περίπτωση που οι αντισταθμίσεις κερδών και ζημιών έχουν θετικό πρόσημο, εφ’ όσον εμφανίζονται δηλαδή συνολικά κέρδη, τα κέρδη αυτά θα φορολογούνται με κοινή βάση.
Το πρακτορείο Reuters σημειώνει, ωστόσο, ότι ένα πολιτικά ευαίσθητο ζήτημα που ανακύπτει είναι σε ποια χώρα θα βρίσκονται οι μονάδες παραγωγής και εν γένει τα περιουσιακά στοιχεία της κάθε πολυεθνικής και σε ποια χώρα θα προσφέρει θέσεις εργασίας. Ζήτημα προκύπτει επίσης και με το ύψος των πωλήσεων που θα πραγματοποιεί η εταιρεία στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Τα ερωτήματα αυτά καθορίζουν τα φορολογικά έσοδα που θα έχουν τα διάφορα κράτη-μέλη της ΕΕ από τη δραστηριοποίηση της πολυεθνικής και ασφαλώς αφορούν το κρίσιμο για κάθε κυβέρνηση πολιτικό και κοινωνικό ζήτημα της απασχόλησης.
Η πρόταση Μοσκοβισί προϋποθέτει την ομόφωνη έγκρισή της από τα κράτη-μέλη για να υιοθετηθεί. Κάτι εξαιρετικά δύσκολο για να επιτευχθεί, όπως όλοι αντιλαμβάνονται καθώς, ακόμη κι αν εξαιρέσει κανείς τη Βρετανία, πολλές χώρες-μέλη της ΕΕ χρησιμοποιούν τη φορολόγηση ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και ως κίνητρο για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων – και η προοπτική φορολογικής ενοποίησης είναι ακόμη πολύ μακρινή, ακόμα και για την Ευρωζώνη.
Κίνητρο για δημόσιες προσφορές
Την Τρίτη πρότειναν επίσης οι Βρυξέλλες την υιοθέτηση ενός «Επιδόματος για την Ανάπτυξη και τις Επενδύσεις». Το επίδομα αυτό προώρισται να αντικαταστήσει τις απαλλαγές που απολαμβάνουν σήμερα οι επιχειρήσεις όταν αντλούν κεφάλαια από την έκδοση εταιρικών ομολόγων αντί να τα αντλήσουν από την δημόσια προσφορά νέων μετοχών.
Η πρόταση προβλέπει την χορήγηση φοροελαφρύνσεων στις επιχειρήσεις που προχωρούν σε εκδόσεις νέων μετοχών ή διακρατούν τα κέρδη τους προκειμένου να συνεργαστούν με το ευρύτερο σχέδιο της Ένωσης Κεφαλαιαγορών της ΕΕ που ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να αντλούν κεφάλαια από τις αγορές αντί να καταφεύγουν σε τραπεζικά δάνεια.
Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε επίσης την υιοθέτηση ενός καλύτερου τρόπου επίλυσης των ζητημάτων «διπλής φορολόγησης» των επιχειρήσεων και εισηγήθηκε μέτρα που θα εμποδίζουν τις επιχειρήσεις να εκμεταλλεύονται τους διαφορετικούς φορολογικούς κανόνες που ισχύουν μεταξύ κρατών-μελών και μη-μελών της ΕΕ.
