Μόνο προσωρινός μπορεί να είναι ο στεναγμός ανακούφισης από την κατ’ αρχήν συμφωνία στη Μάλτα.
Πριν καλά- καλά ξαναπατήσουν το πόδι τους στην Αθήνα οι Θεσμοί, τα εμπόδια που ορθώνονται ως την τελική συμφωνία, καθώς και οι «παγίδες» στα επιμέρους θέματα, απειλούν με νέες δυσάρεστες εκπλήξεις.
Κατ’ αρχάς, από τις δηλώσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων αλλά και του Έλληνα υπουργού Οικονομικών προκύπτουν δύο δεδομένα:
Κλείδωσαν τα μέτα, όχι τα αντίμετρα
Ενώ η εφαρμογή των νέων, σκληρών δημοσιονομικών μέτρων είναι «κλειδωμένη», η εφαρμογή των αποκαλούμενων αντίμετρων και ως προς το χρόνο και ως προς την έκταση τους, θα εξαρτηθεί από την αξιολόγηση των δανειστών στα μέσα του 2018. Αν κριθεί- άγνωστο ακόμα με ποια κριτήρια και ποιο ρόλο θα παίξει το ΔΝΤ- ότι το πλεόνασμα του 2018 δεν θα είναι 3,5%, τότε τα αντίμετρα δεν πρόκειται να ενεργοποιηθούν. Αν και αυτό είχε γίνει σαφές από το Eurogroup του Φεβρουαρίου, όταν ο Γ. Ντάισελμπλουμ είχε συνδέσει τα αντίμετρα με την ύπαρξη δημοσιονομικού χώρου (fiscal space), η ελληνική κυβέρνηση επέμενε να ερμηνεύει κατά το δοκούν αυτές τις δηλώσεις. Το κυβερνητικό αφήγημα, πλέον, είναι ότι από τη στιγμή που θα πιάσουμε το 3,5% με τα ισχύοντα μέτρα, το επιπλέον «βάρος» των 3,6 δις ευρώ, θα «σπρώξει» το πλεόνασμα ως και το 5,5%, επιτρέποντας έτσι και την πλήρη εφαρμογή των αντίμετρων.
Η κρίσιμη αξιολόγηση στα μέσα του 2018 δεν θα κρίνει μόνο το αν και πόσο θα εφαρμοστούν τα αντίμετρα, αλλά και το αν πρέπει τα νέα μέτρα ύψους 3,6 δις ευρώ να έρθουν όλα μαζί. Έτσι, όπως παραδέχθηκε ο Ε. Τσακαλώτος, αν προκύπτει «τρύπα» στον Προϋπολογισμό του 2018, οι περικοπές συντάξεων και η μείωση του αφορολογήτου θα ισχύσουν ταυτοχρόνως από 1/1/2019.
«Λίγα» τα μέτρα ελάφρυνσης για το σοκ των 3,6 δισ. ευρώ μέτρων
Γεύση απογοήτευσης αφήνουν, επίσης, τα αποκαλούμενα αντίμετρα, καθώς δεν φαίνονται ικανά να απορροφήσουν τους κραδασμούς από το ισχυρό σοκ των 3,6 δις ευρώ, που φέρνουν οι περικοπές των συντάξεων και το νέο «κούρεμα» στο αφορολόγητο. Αν και η οικονομική λογική στην πραγματικότητα επέβαλε να προηγηθεί το «πακέτο» των όποιων φοροελαφρύνσεων- εν προκειμένω αλλαγές στη φορολογική κλίμακα και περιορισμένη μείωση του ΕΝΦΙΑ- έτσι ώστε να δοθεί μια αναπτυξιακή ανάσα και να αλλάξει η ψυχολογία στα μικρομεσαία εισοδήματα, που όπως παραδέχθηκε ο Ε. Τσακαλώτος, έχουν ζοριστεί, αυτά τα αντίμετρα πάνε για το 2020 κι αυτό προφανώς υπό την προϋπόθεση ότι το 2019 θα επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι.
Ακόμα και τα αντίμετρα του 2019, που έχουν προφανή στόχο να αντισταθμίσουν έστω επικοινωνιακά τις επικείμενες άγριες περικοπές συντάξεων- κύριων και επικουρικών- δεν μοιάζουν να πείθουν, καθώς στην πραγματικότητα πρόκειται για μια διεύρυνση του πεδίου του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης.
Νέο θρίλερ στο Eurogroup της 22ας Μαΐου
Αφήνοντας κανείς κατά μέρος τις τεχνικές λεπτομέρειες μέτρων και αντίμετρων, που είναι πολύ πιθανόν ότι θα έχουν ειδήσεις όταν θα ψηφιστούν, ζητούμενο παραμένει το αν Βερολίνο- ΔΝΤ θα τα βρουν ως προς την επόμενη ημέρα. Αν και υπήρξαν πληροφορίες ότι στη Βαλέτα θα γινόταν μια συζήτηση για τα πλεονάσματα, τέτοιο ζήτημα δεν άνοιξε κι από την απροθυμία- ή δυσκοιλιότητα του Γ. Ντάισελμπλουμ- να δώσει ένα στίγμα, αντιλαμβάνεται κανείς ότι το Eurogroup της 22ας Μαίου ή θα είναι περιπετειώδες ή θα οδηγήσει σε ένα νέο θρίλερ με το χρόνο.
Η πρώτη επίσημη αντίδραση του ΔΝΤ είναι ότι περιμένει, πλέον, από τους Ευρωπαίους τις αποφάσεις τους για τη βιωσιμότητα του ελληνικού Χρέους. Θα γίνει τέτοια συζήτηση μεταξύ Λαγκάρντ- Μέρκελ κατά την επίσκεψη της επικεφαλής του Ταμείου στο Βερολίνο την επόμενη εβδομάδα; Θα ανοίξει ο Β. Σόιμπλε τα χαρτιά στη Σύνοδο του ΔΝΤ στις 23 Απριλίου; Είναι διατεθειμένο το Βερολίνο να αποδεχθεί πλεονάσματα 3,5% για λιγότερα από δέκα ή πέντε χρόνια; Είναι διατεθειμένος ο Β. Σόιμπλε να αποδεχθεί σχέδια ελάφρυνσης του ελληνικού Χρέους που βασίζονται σε επιμηκύνσεις- μαμούθ και μάλιστα έχοντας ξεκινήσει η προεκλογική περίοδος στη Γερμανία; Όλα αυτά υποτίθεται ότι θα πρέπει να απαντηθούν και να συμφωνηθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες, έτσι ώστε αφενός να εκταμιευθεί η δόση μέσω της οποίας θα πληρωθούν οι υποχρεώσεις- μαμούθ του Ιουλίου αφετέρου να μη χάσει η ελληνική οικονομία το τρένο της ανάκαμψης, όπως προειδοποίησε ο Γ. Ντάισελμπλουμ…
