Σε φυλακή φάντασμα έχει μετατραπεί εδώ και 13 χρόνια το νέο κατάστημα κράτησης Δράμας, το οποίο ακόμη και ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής ξέχασε να το εντάξει στις υπηρεσίες του όταν συνέταξε το νέο κανονισμό του υπουργείου στο οποίο προΐσταται.
Η λειτουργία της νέας φυλακής στο Δήμο Παρανεστίου της τέως Κοινότητας Νικηφόρου Δράμας, δυναμικότητας 400 κρατουμένων, παραμένει «παγωμένη» εδώ και καιρό, αν και η κατασκευή της, η οποία ξεπερνά τα 30.000.000 ευρώ, έχει ολοκληρωθεί.
Παραμένει τόσο «παγωμένη», μέχρι του σημείου να μην παραλαμβάνει το υπουργείο Δικαιοσύνης το έργο από τον ανάδοχο εργολάβο, καθώς τότε θα πρέπει να λειτουργήσει το κατάστημα κράτησης.
Και δεν παραλαμβάνουν το έργο, γιατί αφενός θέλουν να κάνουν προεκλογική φιέστα τα εγκαίνια της φυλακής με την κορδέλα να κόβει ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και αφετέρου δεν υπάρχει σωφρονιστικό προσωπικό να την επάνδρωση.
Οι ελλείψεις στις οργανικές θέσεις των σωφρονιστικών υπαλλήλων σε όλες τις φυλακές της χώρας είναι τεράστιες και το επίμαχο αυτό θέμα έχει επισημανθεί κατ΄ επανάληψι σε όλους τους τόνους από την Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος, αλλά είναι πλέον φωνή βοώντος εν τη ερήμω.
Την μελλοντική λειτουργία της νέας φυλακής την εξήγγειλε με μια λυτή ανακοίνωσή του κ. Κοντονής, πριν από λίγες μέρες (19.10.2017), καθώς μέχρι τότε ήταν στον «αέρα», δηλαδή ανύπαρκτη.
Και αυτό γιατί όχι μόνο δεν είχε εκδοθεί μέχρι τότε Προεδρικό Διάταγμα για την ίδρυσή της, αν και έχει κατασκευαστεί στο σύνολό της, αλλά είχε ξεχάσει ο κ. Κοντονής να εντάξει την φυλακή φάντασμα ως περιφερειακή υπηρεσία στον νέο οργανισμό του υπουργείου Δικαιοσύνης, οποίος κυρώθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Πέρα όμως από όλα αυτά η πρώτη σύλληψη για την ίδρυση της νέας φυλακής ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2004 από τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης Αναστάσιο Παπαληγούρα και τον ΥΠΧΩΔΕ Γεώργιο Σουφλιά. Τώρα ο κ. Κοντονής το έργο των προκατόχων του, ακόμη και του κ. Παρασκευόπουλου, από τον οποίο πήρε τη σκυτάλη του υπουργείου Δικαιοσύνης, το παρουσιάζει ως έργο του ΣΥΡΙΖΑ.
Παράλληλα, ο κ. Κοντονής στην επίμαχη ανακοίνωσή του της προπερασμένης Πέμπτης (19.10.2017) σημειώνει ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε νόμιμο το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα για την ίδρυση φυλακής στο Νικηφόρο Δράμας, χωρίς να αναφέρει κάποιο άλλο στοιχείο για τη νέα φυλακή, παρά μόνο ότι «θα συμβάλλει στην ανάπτυξη του τόπου αλλά και στην περαιτέρω αποσυμφόρηση των φυλακών της Βόρειας Ελλάδας».
Στην ανακοίνωση, πλέον της χαρακτηριστικής λιτότητας της (που προκαλεί πληθώρα ερωτηματικών), διέφυγε -πιθανά εκ παραδρομής- να αναφερθεί ότι η βάση για την ίδρυση της νέας φυλακής μπήκε πριν από 13 χρόνια και ότι το ΣτΕ στην σχετική γνωμοδότησή του, επισημαίνει μια ουσιαστική παράλειψη του κ. Κοντονή.
Πέρα από την πολιτική διάσταση του όλου θέματος, το Συμβούλιο της Επικρατείας επιπλήττει τον κ. Κοντονή, για το επίμαχο Προεδρικό Διάταγμα, αναφέροντας ότι οι οργανισμοί των υπουργείων «ενδείκνυται να μην τροποποιούνται σε σύντομα χρονικά διαστήματα και πάντως όχι αμέσως μετά τη θέσπισή τους».
Και εξηγούν οι σύμβουλοι Επικρατείας (γνωμοδότηση 209/2017), ότι στις 11.9.2017 δημοσιεύθηκε ο νέος οργανισμός του υπουργείου Δικαιοσύνης. Εν όψει αυτού, «επισημαίνεται στην διοίκηση ότι δεν είναι ενδεδειγμένη και θα έπρεπε να αποφευχθεί η άμεση τροποποίηση του οργανισμού, η οποία εμμέσως επέρχεται με την ίδρυση του επίμαχου καταστήματος κράτησης το οποίο συνιστά νέα ειδική περιφερειακή υπηρεσία του υπουργείου».
Ειδικότερα, η νέα φυλακή σύμφωνα με το διάταγμα, προκαλεί για το 2018 και για κάθε ένα από τα επόμενα έτη, δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού του υπουργείου Δικαιοσύνης ύψους περίπου 1.022.800 ευρώ. Το ποσό των 22.800 ευρώ, που αφορά την καταβολή των επιδομάτων θέσης ευθύνης θα καλυφθεί για το 2018 από τις πιστώσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης, ενώ το υπόλοιπο ποσό τους 1.000.000 ευρώ, το οποίο αφορά την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών έχει προβλεφθεί από το υπουργείο Οικονομικών να ενταχθεί στον προϋπολογισμό του υπουργείου Δικαιοσύνης για το επόμενο έτος
Να σημειωθεί ότι ο κ. Παρασκευόπουλος τον Απρίλιο του 2015 διαβεβαίωνε εγγράφως ότι έχει ολοκληρωθεί το 90% των εργασιών κατασκευής της φυλακής. Έκτοτε υπήρξε σιωπή των αμνών, μέχρι την προπερασμένη Πέμπτη, όπου ο κ. Κοντονής δειλά-δειλά ανακοίνωσε την ίδρυση της φυλακής.
Το επίμαχο διάταγμα που επεξεργάστηκε το ΣτΕ δεν αναφέρει τίποτα για την νέα φυλακή, απλώς μόνο ότι λειτουργεί σε επίπεδο διεύθυνσης η οποία συγκροτείται από πέντε τμήματα (διοίκησης, οικονομικού, φύλαξης, εξωτερικής φρούρησης και κοινωνικής εργασίας). Ως προς τα υπόλοιπα στοιχεία (προϋπολογισμός, καλυπτόμενη επιφάνεια, κ.λπ.) παραπέμπει στην υπουργική απόφαση του 2004. Όμως, η αρχική μελέτη έχει αλλάξει ριζικά.
Η νέα φυλακή Δράμας είναι κατασκευασμένη σε έκταση 99.999 τ.μ., αρχικού προϋπολογισμού 21.564.647 ευρώ. Ο προϋπολογισμός αυτός σύμφωνα με τον προκάτοχο του σημερινού υπουργού Δικαιοσύνης, τον κ. Παρασκευόπουλο, είχε ανέλθει τον Απρίλιο του 2015 στα 26.473.078 ευρώ. Σήμερα, υπολογίζεται ότι το κόστος έχει ξεπεράσει τα 30.000.000 ευρώ, ενώ λόγω της εγκατάλειψης του κτιρίου θα απαιτηθούν και άλλες δαπάνες για συντήρηση (ελαιοχρωματισμοί, μερεμέτια κ.λπ.
Η χωρητικότητα της φυλακής είχε προγραμματιστεί αρχικά για 280 άτομα τα οποία θα διέμεναν σε 140 δίκλινα κελιά. Όμως στο δρόμο άλλαξε η μελέτη και προβλέφθηκε ότι η χωρητικότητα θα είναι για 400 άτομα (αντί 280) και θα κατασκευαστούν 200 δίκλινα κελιά (αντί 140).
Για τη νέα φυλακή απαιτήθηκε να κατασκευαστή η οδική σύνδεσή της με το υπόλοιπο οδικό δίκτυο της περιοχής, να γίνουν έργα ύδρευση και κατασκευής βιολογικού καθαρισμού.
Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση του 2004 προβλεπόταν αρχικά η κατασκευή φυλακής δύο ορόφων και υπογείου, με καλυπτόμενη επιφάνεια 9.342 τ.μ., δομημένη 13.203 τ.μ., με 110 θέσεις υπαίθριας στάθμευσης αυτοκινήτων και 12 σκοπιές.
Ερώτηση στη Βουλή
Όμως, την ίδια ημέρα που ο κ. Κοντονής εξέδωσε ανακοίνωση (19.10.2017) για τις φυλακές Δράμας, ο βουλευτής της ΝΔ Δημήτρης Κυριαζίδης κατέθεσε επίκαιρη ερώτηση στην Βουλή προς τον υπουργό Δικαιοσύνης, στην οποία, μεταξύ των άλλων, ανέφερε: «Παρά, όμως, τις υποσχέσεις και τις διαβεβαιώσεις του προκατόχου σας, καμία πρόοδος δεν έχει σημειωθεί για την έναρξη της λειτουργίας τους, αν και οι σχετικές εγκαταστάσεις έχουν ολοκληρωθεί, ως διαπίστωσα και ο ίδιος σε αυτοψία που πραγματοποίησα πρόσφατα».
Ακόμη, ο βουλευτής τονίζει: «Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις προ διετίας δημόσιες διαβεβαιώσεις του τέως υπουργού Δικαιοσύνης, για την άμεση λειτουργία τουλάχιστον μίας πτέρυγας, …. ερωτάσθε κ. υπουργέ: Για ποιο λόγο δεν έχουν λειτουργήσει μέχρι σήμερα οι φυλακές του Νικηφόρου; Πότε επιτέλους θα τεθούν αυτές σε πλήρη λειτουργία; Υπάρχει σχετικός προγραμματισμός εκ μέρους του υπουργείου;».
Νόμος Παρασκευόπουλου
Τον ασφυκτικό υπερπληθυσμό όλων των φυλακών της χώρας, η Κυβέρνηση επιχειρεί -για ακόμη μια φορά- να τον λύσει με αθρόες και ανεξέλικτες αποφυλακίσεις δια μέσου της επαναλήψεως του «νόμου Παρασκευόπουλου» (νόμος 4322/2015) για “την αποσυμφόρηση των καταστημάτων κράτησης”.
Ο περιβόητος «νόμος Παρασκευόπουλου» ο οποίος έχει σφοδρότατα επικριθεί έδωσε την δυνατότητα σε παραβατικά άτομα τα οποία είχαν διαπράξει σειρά σοβαρών και ειδεχθών εγκλημάτων να αποφυλακίζονται ανεξέλεγκτα (μεταξύ των οποίων ήταν και βαρυποινίτες) και σχεδόν αμέσως να συνεχίζουν την εγκληματική τους δραστηριότητα, διαπράττοντας μάλιστα σκληρότερα εγκλήματα.
Ο νόμος αυτός είχε επικριθεί καθώς δεν διέθετε δικλείδες ασφαλείας, επιτρέποντας την πρόωρη αποφυλάκιση και σε καταδίκους με βαριά παραβατικότητα που είχαν στην πλάτη τους μέχρι και ποινές καθείρξεως από 10 έως 20 χρόνια.
Οι αποφυλακίσεις αυτές ουσιαστικά αποβλέπουν στο να επέλθει αποσυμφόρηση των φυλακών, να μειωθεί το ημερήσιο κόστος της κάθε φυλακής, να μειωθούν οι εντάσεις και η βία μεταξύ των κρατουμένων, να μειωθούν οι πιθανότητες αποδράσεων και εξεγέρσεων. Επίσης, λόγω του φοβερά μειωμένου αριθμού των σωφρονιστικών υπαλλήλων να είναι, όσο το δυνατόν «διαχειρίσιμο» το ανθρώπινο δυναμικό των φυλακών.
Παρ΄ όλα αυτά, ο υπουργός Δικαιοσύνης μέσα στην Βουλή ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα καταθέσει νέα νομοθετική ρύθμιση, με τη μορφή τροπολογίας, για συνέχιση του «νόμου Παρασκευόπουλου».
Ουσιαστικά, με τις αθρόες αποφυλακίσεις το υπουργείο Δικαιοσύνης από την μια πλευρά ναι μεν λύνει προσωρινά το πρόβλημα υπερπληθωρισμού των φυλακών, αλλά από την άλλη δημιουργεί ανασφάλεια τους πολίτες (ληστείες, βιασμοί, κλοπές, κ.λπ.), τη στιγμή μάλιστα που καθημερινά αυξάνεται η εγκληματικότητα.
Την ίδια στιγμή, αυτόματα με τις αποφυλακίσεις, επιβαρύνεται το σύνολο της Ελληνικής Αστυνομίας και οι αστυνομικοί εκτίθενται σε κίνδυνο της σωματικής τους ακεραιότητας, έναντι πενιχρών μισθών και με τραγικές ελλείψεις στις οργανικές τους θέσεις.
Με τη νέα μέλλουσα νομοθετική ρύθμιση εξαιρούνται, μεταξύ των άλλων, των ευεργετικών διατάξεων για τις πρόωρες αποφυλακίσεις όσοι έχουν καταδικαστεί για ένταξη σε τρομοκρατικές οργανώσεις.
Ο νόμος Παρασκευόπουλου ίσχυσε για δύο και πλέον χρόνια, από την άνοιξη του 2015 έως τον Αύγουστο του 2017, και, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης, αποφυλακίστηκαν περίπου 2.300 κρατουμένων.
Πάντως, από την πλευρά της Ελληνικής Αστυνομίας υπάρχει έντονος προβληματισμός για την παράταση ισχύος του «νόμου Παρασκευόπουλου», με το επιχείρημα ότι θα οδηγήσει σε αποφυλακίσεις σκληρών κακοποιών, όπως συνέβη την πρώτη περίοδο εφαρμογής του και θα δημιουργήσει νέο κύκλο εγκληματικής δράσης από τα ίδια πρόσωπα.
