Θετικά αποτιμά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εφαρμογή του προγράμματος του ESM από την Ελλάδα, με βάση την έκθεσή της σχετικά με τον απολογισμό της πρώτης και της δεύτερης αξιολόγησης, που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
Συγκεκριμένα, στην έκθεσή της αποτελούμενης από 180 σελίδες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι στα δύο τρίτα του προγράμματος που έχουν διανυθεί ως τον Ιούλιο του 2017, η Ελλάδα έχει αναλάβει σημαντικές μεταρρυθμιστικές προσπάθειες σε όλους τους τομείς της πολιτικής. Υπογραμμίζεται, ωστόσο, ότι οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν, τόσο κατά τη διάρκεια του υπόλοιπου προγράμματος, ως το καλοκαίρι του 2018, όσο και μετά τη λήξη του.
«Κλειδί για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος παραμένει η συνέχιση της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί, καθώς και η πλήρης δέσμευση και οικειοποίησή τους από όλα τα τμήματα της ελληνικής διοίκησης», υπογραμμίζει η Επιτροπή και, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο, προσθέτει:
«Η Ελλάδα πρέπει να βασιστεί στις τεράστιες προσπάθειες που έχουν γίνει μέχρι στιγμής, για να εδραιώσει την αξιοπιστία της και την εμπιστοσύνη και να προωθήσει ένα θετικό επενδυτικό κλίμα. Αυτό θα είναι πολύ σημαντικό για την επανέναρξη της ελληνικής οικονομίας, και η βάση για την επιστροφή στη βιώσιμη ανάπτυξη και την πρόσβαση στις αγορές, έπειτα από οχτώ χρόνια οικονομικής βοήθειας».
Σε γενικές γραμμές, η έκθεση επισημαίνει ότι η ελληνική οικονομία επέδειξε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα από ό, τι αρχικά αναμενόταν. Το πραγματικό ΑΕΠ άρχισε να ανακάμπτει σε τριμηνιαία βάση στα μέσα του 2016. Ωστόσο, υπογραμμίζεται ότι «η ανάκαμψη παραμένει εύθραυστη και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εφαρμογή του προγράμματος».
Όσον αφορά το ζήτημα του ελληνικού χρέους, η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι τον Μάιο του 2016, το Eurogroup συμφώνησε σε μια δέσμη μέτρων για το χρέος που θα πρέπει να εφαρμοστεί σταδιακά, εφόσον είναι αναγκαίο και υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι όροι του προγράμματος. Μετά την πλήρη ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, o Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕSM) άρχισε από τον Ιανουάριο του 2017 να εφαρμόζει τα βραχυπρόθεσμα μέτρα αναδιάρθρωσης του χρέους. Με την επιτυχή ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, το Eurogroup τον Ιούνιο του 2017, έδωσε περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με τα μέτρα μεσοπρόθεσμου χαρακτήρα που θα εφαρμοστούν, στο βαθμό που είναι αναγκαίο και μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος.
Με βάση την έκθεση, ως βασικότερες μεταρρυθμίσεις στον τομέα των δημοσιοοικονομικών αναφέρονται, το συνταξιοδοτικό, το φορολογικό και η μεταρρύθμιση του ΦΠΑ. Όσον αφορά το συνταξιοδοτικό, επισημαίνεται η ανάγκη να συνεχιστεί η εφαρμογή των μεταρρυθμιστικών μέτρων και πιο συγκεκριμένα η πλήρης ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων. Επίσης, η έκθεση επισημαίνει ότι τέθηκαν υπό έλεγχο οι δαπάνες στον τομέα της υγείας και των κοινωνικών επιδομάτων. Στο πλαίσιο αυτό θεσπίστηκε το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, το οποίο αποτελεί για πρώτη φορά ένα «δίχτυ ασφαλείας» για όσους δεν έχουν εισόδημα και από το οποίο επωφελούνται πάνω από 500 χιλιάδες πολίτες από το Φεβρουάριο του 2017.
Επίσης σημαντική θεωρείται η μεταρρύθμιση στη δημόσια διοίκηση. Σύμφωνα με την έκθεση, η μείωση του δημόσιου τομέα από το 2009 είναι θεαματική. Αναφέρεται, συγκεκριμένα ότι ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων μειώθηκε από 905 χιλιάδες το 2009 σε 672 χιλιάδες το 2016 (μείωση 26%), ενώ οι μισθοί του δημόσιου τομέα μειώθηκαν κατά 38%. Σύμφωνα με την έκθεση, απομένει η πλήρης εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων.
Σε ό,τι αφορά το χρηματοπιστωτικό τομέα, πέρα από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών στα τέλη του 2015 έχουν εφαρμοστεί μεταρρυθμίσεις σχετικά με τη διακυβέρνηση των συστημικών τραπεζών (το 50% των μελών των διοικητικών συμβουλίων των τραπεζών έχει αλλάξει) και την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs). Ειδικότερα, για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια η έκθεση επισημαίνει ότι μεγάλο μέρος της εφαρμογής μένει να ολοκληρωθεί στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης και μετά τη λήξη του προγράμματος. Ειδικότερα, η έκθεση της Επιτροπής αναφέρει ότι τα NPLs πρέπει να μειωθούν από 100 δισ. ευρώ στα τέλη του 2016 , σε ποσό της τάξεως των 60 δισ. ευρώ, ως τα τέλη του 2019.
Σε ό,τι αφορά τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, η Επιτροπή επισημαίνει ότι έχει γίνει σημαντική πρόοδος στον τομέα της αγοράς εργασίας, αλλά και στη βελτίωση του επενδυτικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Ειδικότερα, έχουν εφαρμοστεί περισσότερα από 700 μέτρα για την απομάκρυνση των εμποδίων στον ανταγωνισμό και προβλέπονται κι άλλα μέτρα ως τη λήξη του προγράμματος.
Εξάλλου, η έκθεση επισημαίνει τη σημασία του ανεξάρτητου Ταμείου ιδιωτικοποιήσεων και επενδύσεων (HCAP) για τη διαχείριση των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων, ενώ πρόκληση παραμένει η ολοκλήρωση του κτηματολογίου.
Τέλος, σημαντικές χαρακτηρίζονται οι μεταρρυθμίσεις που αφορούν το αστικό δίκαιο και ειδικότερα την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών.
