Διάγγελμα πραγματοποίησε ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Αλέξης Τσίπρας, με αφορμή το τηλεφώνημα του Σκοπιανού ομολόγου, Ζόραν Ζάεφ για την επίτευξη συμφωνίας με τα Σκόπια για την αναγνώριση από την Ελλάδα «μακεδονικού», έστω «βορειομακεδονικού» έθνους, στην θέση των σλαβόφωνων και των αλβανόφωνων των Σκοπίων!
«Οι 140 χώρες που σήμερα αναγνωρίζουν τους γείτονες ως Δημοκρατία της Μακεδονίας, θα τους αναγνωρίζουν εφεξής ως Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» είπε ο πρωθυπουργός στο διάγγελμα που απευθύνει προς τους Έλληνες πολίτες μετά την επίτευξη συμφωνίας με την κυβέρνηση των Σκοπίων.
«Η κυβέρνηση υπερασπίζεται όλες τις κόκκινες γραμμές. Πρόκειται για μια ιστορική στιγμή για τα Βαλκάνια και για τους λαούς μας. Πρόκειται για μια ιστορική στιγμή που ανοίγει ένα παράθυρο ευημερίας και συνανάπτυξηςς» τόνισε ο κ. Τσίπρας σημειώνοντας ότι με την συμφωνία αλλαγής ονομασίας της FYROM η Ελλάδα αναδεικνύεται σε… ηγέτιδα δύναμη.
«Σήμερα μπορούμε όλες οι Ελληνίδες και όλοι οι Έλληνες να είμαστε περήφανοι. Όχι μόνο για το ιστορικό μας παρελθόν αλλά και για το μέλλον» πρόσθεσε ο κ. Τσίπρας λέγοντας ότι οραματίζεται μια Ελλάδα διαφορετική.
Νωρίτερα το απόγευμα ο κ. Τσίπρας αμέσως μετά την επικοινωνία του με τον κ. Ζάεφ κατευθύνθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο όπου και είχε συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, λέγοντάς του χαρακτηριστικά «υπάρχει συμφωνία, τηρεί όλες τις προϋποθέσεις: Erga omnes και συνταγματική αναθεώρηση».
Τα ταξιδιωτικά έγγραφα και η συμφωνία με τον Ζάεφ
“Η συμφωνία προβλέπει ότι η υπηκοότητα που θα αναγράφεται στα ταξιδιωτικά έγγραφα των γειτόνων, δεν θα είναι Μακεδόνας σκέτο όπως σήμερα, αλλά Μακεδόνας πολίτης της Βόρειας Μακεδονίας. Πέραν αυτών, μεγάλη σημασία έχει το γεγονός ότι συμφωνήσαμε οι γείτονες στην επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση, να αφαιρέσουν οποιαδήποτε αναφορά θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως αλυτρωτική. Απαλείφονται οι αναφορές για μακεδονική μειονότητα και ανάγκη προστασίας της. Αφαιρούνται ιστορικές αλυτρωτικές αναφορές. Με τον κ. Ζάεφ καταλήξαμε σε ένα σαφές χρονοδιάγραμμα. Αφού υπογραφεί η συμφωνία από τους ΥΠΕΞ, θα πρέπει να κυρωθεί από την Βουλή των γειτόνων μας”.
«Τέλος στον αλυτρωτισμό»
“Εδώ και πάνω από 70 χρόνια και ιδιαίτερα μετά την ανεξαρτητοποίησή της, έφερε την ονομασία Δημοκρατία της Μακεδονίας. Με ό, τι αυτό συνεπάγεται για την οικειοποίηση της βαριάς κληρονομιάς. Προκειμένου να αποκατασταθούν οι σχέσεις και προκειμένου η Ελλάδα να πρωτοστατήσει στην ευρωατλαντική προοπτική των γειτόνων, συμφώνησαν να αλλάξουν την ονομασία για όλες τις χρήσεις και έναντι όλων. Συμφώνησαν να αλλάξουν την ονομασία σε Δημοκρατία της Βόρεια Μακεδονίας. Θα υλοποιηθεί τόσο σε ό, τι αφορά τις διεθνείς τους σχέσεις, όσο και στο εσωτερικό τους. Θα ισχύει erga omnes, δηλαδή συμφώνησαν να αλλάξουν το Σύνταγμά τους. Οι 140 χώρες που τους αναγνώριζαν ως Μακεδονία, θα την αναγνωρίζουν πλέον ως Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”, τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας, κάνοντας λόγο για τέλος του αλυτρωτισμού.
“Για πρώτη φορά δεν έχουν και δεν μπορούν να διεκδικήσουν καμία σχέση με τον αρχαίο πολιτισμό της Μακεδονίας”, συνέχισε.
«Βόρεια Μακεδονία»
Αν και ακόμα, οι δυο πλευρές κρατούν εν κρυπτώ τις λεπτομέρειες της συμφωνίας, πληροφορίες φαίνεται να επιβεβαιώνουν ότι τα σημαντικότερα σημεία της είναι τα εξής:
1. Απαλείφονται από το Σύνταγμα της γειτονικής χώρας αναφορές σε «προστασία μακεδονικών μειονοτήτων» εκτός συνόρων και εναρμονίζεται το σχετικό με την ομογένεια άρθρο με το ανάλογο που υπάρχει στο ελληνικό Σύνταγμα.
2. Καθορίζονται μεταβατικές περίοδοι για την αλλαγή των εσωτερικών εγγράφων στη γειτονική χώρα, και αυτή η περίπλοκη διαδικασία θα συνδέεται με το άνοιγμα κεφαλαίων των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της «Βόρειας Μακεδονίας».
3. Συγκροτείται επιτροπή η οποία θα εξετάσει τη χρήση εμπορικών σημάτων στις δύο χώρες.
4. Αναγνωρίζεται «μακεδονική γλώσσα» («Macedonian language»), με τη σημείωση ότι η «Βόρεια Μακεδονία» αναγνωρίζει στο πλαίσιο της συμφωνίας ότι η γλώσσα αυτή είναι σλαβικής προέλευσης.
5. Σε σχέση με την εθνικότητα ισχύει ο όρος Macedonian/citizen of the Republic of North Macedonia, με τη ρητή αναφορά ότι ο λαός αυτής της χώρας δεν σχετίζεται με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Αν πράγματι ισχύουν τα δύο τελευταία σημεία, τότε πρόκειται για επικύρωση του αλυτρωτισμού των Σκοπίων, τον οποίο η συμφωνία υποτίθεται ότι ματαιώνει.
Συνταγματική αναθεώρηση στα Σκόπια και μετά κύρωση της συμφωνίας στην Βουλή
Προϋπόθεση για την κύρωση της συμφωνίας στη Βουλή των Ελλήνων είναι να προχωρήσουν τα Σκόπια σε συνταγματική αναθεώρηση.
«Η συμφωνία προβλέπει ότι θα τεθεί σε ισχύ από τη δική μας πλευρά, θα κυρωθεί δηλαδή από το ελληνικό κοινοβούλιο αφότου έχουν πληρωθεί οι βασικές υποχρεώσεις, δηλαδή η συνταγματική αναθεώρηση» είπε ο πρωθυπουργός.
Στη συνέχεια, ο κ. Τσίπρας θα επικοινωνήσει με τους πολιτικούς αρχηγούς, για να τους ενημερώσει για τα βασικά σημεία της συμφωνίας, ενώ θα ζητήσει από τον πρόεδρο της Βουλής τη διοργάνωση ειδικής συνεδρίασης στη Βουλή, αμέσως μετά την ψήφιση των προαπαιτούμενων, για να ενημερώσει την εθνική αντιπροσωπεία.
Ολόκληρο το διάγγελμα του Αλέξη Τσίπρα για το Σκοπιανό:
«Ελληνίδες, Έλληνες,
Πριν από λίγη ώρα και μετά από πολύμηνες και επίμονες διαπραγματεύσεις, καταφέραμε να καταλήξουμε σε Συμφωνία με τον Πρωθυπουργό της πΓΔΜ, για την επίλυση της χρόνιας διαφοράς μας σε ό,τι αφορά την ονομασία της γείτονος.
Εδώ και πάνω από εβδομήντα χρόνια, από την ίδρυση του γειτονικού ομόσπονδου Κράτους της Γιουγκοσλαβίας, και ιδιαίτερα μετά την ανεξαρτητοποίησή της το 1992, η γειτονική χώρα έφερε την ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικειοποίηση της βαριάς πολιτισμικής κληρονομιάς της ελληνικής Μακεδονίας.
Θέλω να σας ενημερώσω ότι προκειμένου να αποκατασταθούν σχέσεις εποικοδομητικής συνεργασίας και ειλικρινούς φιλίας ανάμεσα στους λαούς μας και προκειμένου η Ελλάδα όχι μόνο να δεχθεί, αλλά και να πρωτοστατήσει στην ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική προοπτική των γειτόνων μας, οι τελευταίοι συμφώνησαν να αλλάξουν τη συνταγματική τους ονομασία για όλες τις χρήσεις και έναντι όλων.
Συμφώνησαν να μετονομάσουν τη χώρα τους σε Δημοκρατία της Severna Makedonija (Σεβέρνα Μακεντόνιγια), δηλαδή στη γλώσσα μας σε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας.
Η αλλαγή του ονόματος θα υλοποιηθεί τόσο σε ό,τι αφορά τις διεθνείς και διμερείς τους σχέσεις όσο όμως και στο εσωτερικό.
Με δύο λόγια, το όνομα αυτό θα ισχύει erga omnes – έναντι όλων, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό, γεγονός που συνεπάγεται ότι οι γείτονές μας ανέλαβαν την υποχρέωση να αναθεωρήσουν σχετικά το Σύνταγμά τους.
Με τον τρόπο αυτό και υπό τους όρους που προβλέπονται στη συμφωνία, οι 140 χώρες που σήμερα αναγνωρίζουν τους γείτονες μας ως Μακεδονία, θα τους αναγνωρίζουν εφεξής με το όνομα «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας».
Έτσι επιτυγχάνεται ένας σαφής διαχωρισμός μεταξύ της ελληνικής Μακεδονίας και των Βόρειων Γειτόνων μας και μπαίνει οριστικό τέλος στον αλυτρωτισμό που ενέχει η σημερινή Συνταγματική τους ονομασία.
Την ίδια στιγμή -και ίσως αυτό να έχει τη μεγαλύτερη ιστορική βαρύτητα και αξία για την Ελλάδα- στη Συμφωνία που καταλήξαμε, για πρώτη φορά προβλέπεται ότι οι Βόρειοι Γείτονές μας δεν έχουν και δεν μπορούν να διεκδικήσουν στο μέλλον καμία σχέση με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό της Μακεδονίας.
Ο όρος Μακεδόνας της ελληνικής ιστορικής κληρονομιάς, ο οποίος έλκει την καταγωγή του από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό διαχωρίζεται ρητά και κατηγορηματικά από τον όρο Μακεδόνας, όπως τον χρησιμοποιούν και στη βάση του οποίου αυτοπροσδιορίζονται οι πολίτες της γειτονικής μας χώρας.
Στο ίδιο πλαίσιο, η Συμφωνία αναγνωρίζει τις σχετικές αποφάσεις του ΟΗΕ από το 1977 για την καταγραφή της γλώσσας των γειτόνων μας ως Μακεδονικής γλώσσας, με την πρόσθετη, όμως, και σαφή διατύπωση ότι αυτή ανήκει στην οικογένεια των νοτιοσλαβικών γλωσσών, γεγονός που, όπως ρητά αναγνωρίζεται, τη διαχωρίζει απολύτως από την ελληνομακεδονική γλωσσική κληρονομιά και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Η Συμφωνία, επίσης, προβλέπει ότι η υπηκοότητα που θα αναγράφεται στα ταξιδιωτικά έγγραφα των γειτόνων μας δεν θα είναι: Μακεδόνας σκέτο, όπως μέχρι σήμερα, αλλά: Μακεδόνας / Πολίτης της Βόρειας Μακεδονίας.
Η Ελλάδα θα αναγνωρίζει την υπηκοότητα των γειτόνων πολιτών ως «πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας».
Αλλά πέραν αυτών, μεγάλη σημασία έχει και το γεγονός ότι συμφωνήσαμε οι γείτονές μας στην επικείμενη Συνταγματική Αναθεώρηση να αναλάβουν την υποχρέωση να αφαιρέσουν από το Σύνταγμα τους οποιαδήποτε αναφορά θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως αλυτρωτική.
Συγκεκριμένα:
Απαλείφονται οι αναφορές σε Μακεδονική Μειονότητα, καθώς και στην ανάγκη προστασίας της.
Αντικαθίσταται το άρθρο για την προστασία των συνόρων με απάλειψη των προβληματικών σημερινών αναφορών.
Τέλος, αφαιρούνται οποιεσδήποτε έστω και έμμεσα ιστορικές – αλυτρωτικές αναφορές από το προοίμιο του Συντάγματός τους.
Με τον κ. Ζάεφ καταλήξαμε, επίσης, σε ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την υπογραφή – κύρωση και θέση σε ισχύ της Συμφωνίας.
Η Συμφωνία, αφού υπογραφεί από τους υπουργούς Εξωτερικών, θα πρέπει να κυρωθεί από τη Βουλή των γειτόνων μας.
Στη συνέχεια, η Ελλάδα θα υποστηρίξει απόφαση για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας, με την Ε.Ε. στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Και ταυτόχρονα θα υποστηρίξει την αποστολή πρόσκλησης από τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ για ένταξή της στον οργανισμό.
Και οι δύο αυτές προσκλήσεις θα τελούν υπό την αίρεση της επιτυχούς ολοκλήρωσης της Συνταγματικής Αναθεώρησης, που κατοχυρώνει τη χρήση του ονόματος έναντι όλων.
Με απλά λόγια, εφόσον η Συνταγματική Αναθεώρηση δεν ευδοκιμήσει τότε αυτοδικαίως ακυρώνεται η πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ και δεν εκκινούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε.
Η Ελλάδα, τέλος, θα κυρώσει τη μεταξύ μας Σύμβαση στο ελληνικό κοινοβούλιο θέτοντας την σε ισχύ, καθώς και το Πρωτόκολλο ένταξης των γειτόνων μας στο ΝΑΤΟ, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης στη γειτονική χώρα.
Με τον τρόπο αυτό η χώρα μας διασφαλίζει πλήρως και απόλυτα τα συμφέροντα της και δεν απεμπολεί το σχετικό διαπραγματευτικό της πλεονέκτημα.
Ελληνίδες, Έλληνες,
Είμαι βαθύτατα πεπεισμένος ότι η Συμφωνία αυτή αποτελεί μια μεγάλη διπλωματική νίκη, αλλά και μια μεγάλη ιστορική ευκαιρία.
Η Ελληνική Κυβέρνηση υπερασπίστηκε στο ακέραιο όλες τις κόκκινες γραμμές της, όλες τις κόκκινες γραμμές της εθνικής μας θέσης, όπως αυτή διαμορφώθηκε τα τελευταία 20 και πλέον χρόνια.
Το σημαντικότερο, όμως, όλων είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια ιστορική ευκαιρία που αφορά όχι μόνο το έθνος μας, αλλά συνολικότερα την περιοχή μας.
Πρόκειται για μια ιστορική στιγμή για τα Βαλκάνια και τους λαούς μας.
Κλείνει οριστικά μια διένεξη που υπονόμευσε τον κοινό βηματισμό και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.
Και ανοίγει ένα παράθυρο στο μέλλον.
Ένα παράθυρο αλληλεγγύης, φιλίας και συνεργασίας, ευημερίας και συνανάπτυξης μεταξύ των λαών μας.
Με τη Συμφωνία αυτή η πατρίδα μας εδραιώνεται ως ηγέτιδα δύναμη στα Βαλκάνια και ως πραγματικός πυλώνας σταθερότητας σε μια βαθιά πληγωμένη περιοχή.
Σε μια περίοδο που χώρες γύρω μας βυθίζονται στον εαυτό τους, χτυπημένες από το μικρόβιο του εθνικισμού, η Ελλάδα πρωταγωνιστεί και πάλι στα Βαλκάνια, ως η χώρα που ανοίγει δρόμους για την ειρηνική επίλυση διαφορών και τη δημιουργική συνύπαρξη των λαών.
Και είμαι βαθιά περήφανος για αυτό.
Και πέρα από μικροπολιτικές σκοπιμότητες και εσωτερικούς υπολογισμούς, σήμερα μπορούμε όλες οι Ελληνίδες και όλοι οι Έλληνες να είμαστε περήφανοι.
Όχι μόνο για την ιστορία και την πολιτισμική μας κληρονομιά που με τη Συμφωνία κατοχυρώνουμε, όχι μόνο για το εθνικό μας παρελθόν, αλλά και για το παρόν και το μέλλον μας.
Μιας ισχυρής Ελλάδας, φάρου πολιτισμού, ιστορίας αλλά και αξιών, μιας Ελλάδας Πυλώνα σταθερότητας στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Μεσόγειο, στην Ευρώπη.
Αυτή την Ελλάδα οραματιζόμαστε και σήμερα κάνουμε ένα ιστορικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Σας ευχαριστώ».
