Το καμπανάκι της ακρίβειας στα τρόφιμα χτυπάει τώρα και το Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου και Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), προειδοποιώντας ότι έρχονται άμεσα ανατιμήσεις στα ράφια αν δεν αναχαιτιστούν οι αυξήσεις στις διεθνείς τιμές των πρώτων υλών.
Εχουν προηγηθεί καταγγελίες του Ινστιτούτου Καταναλωτών για άνοδο των τιμών λιανικής σε μεμονωμένα προϊόντα, η οποία σε συνδυασμό με τις μεγάλες αυξήσεις στα καύσιμα και τα ήδη τσουχτερά πάγια έξοδα (τιμολόγια ρεύματος, ίντερνετ-κινητής τηλεφωνίας, ενοίκια κ.λπ.) επιβαρύνουν συνολικά το κόστος ζωής ώς και 20%. Ακολούθησε αυτή την εβδομάδα η ανησυχητική έρευνα του ΕΒΕΑ για τις διεθνείς αυξήσεις των τιμών πρώτων υλών και την εκτόξευση των ναύλων, με τον πρόεδρο του Επιμελητηρίου, Κ. Μίχαλο, να προειδοποιεί για ένα καλοκαίρι τσουχτερών ανατιμήσεων, τις οποίες τοποθετεί επίσης στο 10%-20% αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα.
Διατηρώντας μια πιο ψύχραιμη προσέγγιση το ΙΕΛΚΑ παραπέμπει στον υπο-δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ για τα τρόφιμα, ο οποίος τον Απρίλιο διαμορφώθηκε στις 106,22 μονάδες, μειωμένος κατά 1,3% από τον Απρίλιο του 2020 και σχετικά σταθεροποιημένος στα επίπεδα του 2013.
Ωστόσο κρίνοντας από τις επί μέρους ενδείξεις, κυρίως από τις αυξήσεις στις διεθνείς τιμές πρώτων υλών, το Ινστιτούτο θεωρεί ότι μέρος του κόστους, το οποίο σε έναν βαθμό έχουν απορροφήσει προμηθευτές και λιανέμποροι, θα αρχίσει σταδιακά να μετακυλίεται και στον καταναλωτή.
Για παράδειγμα, ενώ ο μέσος όρος τετραμήνου Ιανουαρίου-Απριλίου 2021 του σχετικού υπο-δείκτη τιμών καταναλωτή είναι χαμηλότερος από το 2020 (106,44 έναντι 107,7), αντιθέτως αυξάνεται ο δείκτης τιμών εισροών αγροτικής παραγωγής, δηλαδή οι τιμές που αγοράζουν οι αγροκτηνοτρόφοι τις πρώτες ύλες.
Οι αυξήσεις αυτές, που τον Μάρτιο άγγιξαν το 3,4% σε σύγκριση με πέρσι, μεταφέρονται με τη σειρά τους στους δείκτες τιμών εκροών αγροτικής παραγωγής, δηλαδή στις τιμές διάθεσης των αγροτικών προϊόντων (6% στη φυτική παραγωγή και 0,6% στη ζωική παραγωγή).
Παράλληλα το ΙΕΛΚΑ συστήνει επαγρύπνηση με βάση την εξαιρετικά μεγάλη αύξηση των διεθνών δεικτών πρώτων υλών και τροφίμων. Για παράδειγμα το ΔΝΤ καταγράφει αύξηση 30% σε έναν χρόνο, ενώ o αντίστοιχος δείκτης του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) τον Απρίλιο άγγιξε τα υψηλότερα επίπεδα από το 2014 (120,9 μονάδες, αύξηση 30,8% από το 2020).
Οπως επισημαίνει το ΙΕΛΚΑ, οι διεθνείς αυξήσεις επηρεάζουν και την ελληνική παραγωγή τροφίμων τόσο λόγω της ανόδου των τιμών στις εισαγωγές πρώτων υλών όσο και στις εισαγωγές τελικών προϊόντων διατροφής.
