Σου έχει τύχει να τρως συχνά φαγητό που να μην είναι το αγαπημένο σου, μόνο και μόνο για να μην το πετάξεις; Σου θυμίζει κάτι η φράση ‘‘φάε την τελευταία σου μπουκιά, είναι η δύναμή σου’’ ή ‘‘δεν πρέπει να πετάμε το φαγητό μας γιατί τα παιδάκια στην Αφρική πεθαίνουν από την πείνα’’; Οι περισσότεροι από εμάς, άλλωστε, μεγαλώσαμε με τη νοοτροπία να αδειάζουμε όλο το πιάτο που είναι μπροστά μας στο τραπέζι.
Ένα από τα συχνά προβλήματα που συναντώ κατά την διαιτητική μου πράξη αφορά στην αναγνώριση της πραγματικής πείνας και τον διαχωρισμό της από τη συναισθηματική κατανάλωση φαγητού. Γι’ αυτό το λόγο δίνω μεγάλη έμφαση στα σημάδια που θα σε βοηθήσουν να διακρίνεις πότε πεινάς πραγματικά, κατά τη διατροφική εκπαίδευση στο γραφείο μου.
Ωστόσο, συχνά συναντώ δυσκολία στο να αλλάξει κάποιος τη διατροφική του συμπεριφορά και να καταναλώνει την ποσότητα που πραγματικά θα τον χορτάσει, αντί να τελειώνει όλη τη μερίδα που έβαλε στο πιάτο του, επειδή απλώς δε θέλει να πετάξει το φαγητό.
Κατέβασε δωρεάν τη λίστα αγορών που θα σε βοηθήσει να οργανώνεις σωστά τα ψώνια σου και θα αποφύγεις την Σπατάλη Τροφίμων!
Η σπατάλη φαγητού (Food Waste) είναι, όντως, ένα τεράστιο πρόβλημα που αξίζει την προσοχή μας. Συνέχισε να διαβάζεις για να μάθεις τα πάντα γύρω από τη σπατάλη τροφίμων και τους τρόπους αποφυγής της, ώστε ούτε να τρως περισσότερο φαγητό από ό, τι θέλεις, ούτε να καταλήγεις να το πετάς.
Αρχικά ας σιγουρευτούμε πως έχεις κατανοήσει τον όρο.
Τι είναι η Σπατάλη Τροφίμων (Food Waste);
Η σπατάλη τροφίμων αναφέρεται στη μείωση της ποσότητας ή της ποιότητας των τροφίμων που προκύπτει από αποφάσεις και ενέργειες λιανοπωλητών, παρόχων υπηρεσιών τροφίμων και καταναλωτών. Για να καταλάβεις καλύτερα την έννοια, το φαγητό μπορεί να σπαταλάται με πολλούς τρόπους:
- Μεγάλες ποσότητες υγιεινών βρώσιμων τροφίμων, συχνά, είτε δε χρησιμοποιούνται ή παραμένουν και απορρίπτονται από οικιακές κουζίνες και χώρους εστίασης.
- Τα φρέσκα προϊόντα που αποκλίνουν από αυτό που θεωρείται βέλτιστο, για παράδειγμα όσον αφορά το σχήμα, το μέγεθος και το χρώμα, συχνά, αφαιρούνται από την αλυσίδα εφοδιασμού κατά τη διάρκεια των εργασιών διαλογής.
- Τρόφιμα που είναι κοντά στην ημερομηνία “ανάλωση κατά προτίμηση πριν από” ή “best before” απορρίπτονται συχνά από τους λιανοπωλητές και τους καταναλωτές.
Food Cam και Copia για τη Σπατάλη των Τροφίμων
Η Food Cam, αποτελεί μία από αυτές τις λύσεις και δημιουργήθηκε με αφορμή την σπατάλη τροφίμων στο κτήριο του Τεχνολογικού Ιδρύματος Μασαχουσέτης (MIT). Πρόκειται για μια κάμερα, κάτω από την οποία τοποθετείς τα φαγητά που δεν χρειάζεσαι και αυτή τα φωτογραφίζει. Στην συνέχεια τα ποστάρει σε εφαρμογές (twitter, slack, mail) με το εξής μήνυμα: «Ελάτε να τα πάρετε!».
Πλανήτης και Σπατάλη Τροφίμων
Έχεις σκεφτεί ποτέ ότι η σπατάλη τροφίμων μπορεί να επηρεάσει τον πλανήτη μας αρνητικά; Μια από τις σημαντικές επιπτώσεις που προκαλεί η σπατάλη τροφίμων είναι η κλιματική αλλαγή. Γνωρίζεις ότι απαιτούνται τεράστιες ποσότητες πηγών ενέργειας και πόρων τόσο για την παραγωγή αλλά και την συντήρηση των τροφίμων; Και όλα αυτά για να απορριφθεί στο τέλος η μισή σχεδόν ποσότητα τροφίμων που παράγεται.
Ένας ακόμη παράγοντας που συμβάλλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι οι ουσίες που εκλύονται στο περιβάλλον όταν αποσυντίθενται τα τρόφιμα που έχουμε απορρίψει.
Έρευνες επίσης δείχνουν ότι μια τετραμελής οικογένεια ξοδεύει 1.500 δολάρια τον χρόνο σε τρόφιμα που δεν καταναλώνει. Όταν ακούμε για οικολογική συνείδηση και προστασία του πλανήτη, σίγουρα το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό δεν είναι η σπατάλη τροφίμων. Ήξερες όμως ότι η σπατάλη κρέατος έχει το υψηλότερο αντίκτυπο στο φαινόμενο του θερμοκηπίου;
Πως οδηγηθήκαμε όμως σε αυτή την κατάσταση;
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αύξηση του μεγέθους των ψυγείων και των πιάτων, επηρεάζοντας σε σημαντικό βαθμό τις επιλογές των καταναλωτών. Πολλές φορές αγοράζουμε προϊόντα που δεν χρειαζόμαστε τόσο ή καταναλώνουμε περισσότερο φαγητό μόνο και μόνο επειδή η όψη ενός άδειου ψυγείου ή ενός μισογεμάτου πιάτου δεν είναι ιδιαίτερα ικανοποιητική στο μάτι. Αλλάζοντας όμως μερικές από τις καθημερινές μας συνήθειες μπορούμε να βοηθήσουμε τον πλανήτη μας αλλά και τους γύρω μας. Αυτό αποδεικνύεται και από το πείραμα που διεξήχθη στα σχολεία σχετικά με την χρήση των δίσκων. Όταν σταμάτησαν να παρέχουν δίσκους στα κυλικεία των σχολείων, μειώθηκε η σπατάλη τροφίμων κατά 50% ανά άτομο.
Copia App
Μετά την Food Cam, την λύση στο πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων έρχεται να δώσει η Copia. Πρόκειται για μια εφαρμογή που διαθέτει τα φαγητά άριστης κατάστασης που προορίζονται για απόρριψη, σε άτομα που τα χρειάζονται. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι απλά να δηλώσεις τα τρόφιμα και το μέρος που βρίσκονται, ώστε η Copia να έρθει και τα παραλάβει. Μέσω αυτής της εφαρμογής όχι μόνο καταπολεμάμε την πείνα, αλλά καθυστερούμε και την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Αν αναλογιστείς ότι στον πλανήτη παράγεται αρκετό φαγητό για όλο τον πληθυσμό και υπολογίζεται, ωστόσο, ότι δισεκατομμύρια τόνοι φαγητού καταλήγουν στα σκουπίδια, ανά τον κόσμο, αντιλαμβάνεσαι ότι: Η σπατάλη τροφίμων είναι ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα όχι μόνο για το περιβάλλον, αλλά και για την υγεία σου.
Πόσο σημαντική είναι η Σπατάλη Τροφίμων;
Παρόλο που η παγκόσμια πείνα τείνει να αυξάνεται, εκτιμάται ότι το 1/3 όλων των τροφίμων που παράγονται παγκοσμίως χάνεται λόγω σπατάλης.
Για να μιλήσουμε όμως με αριθμούς, από τα τρόφιμα που παράγονται:
- Το 30% των σιτηρών, που αντιστοιχεί σε 763 δισ κουτιά μακαρόνια καταστρέφεται.
- ΤΟ 45 % των φρούτων και λαχανικών πετιούνται και αντιστοιχεί σε 3,7 τρις μήλα.
- Το 20% των γαλακτοκομικών που αντιστοιχεί σε 594 δισεκατομμύρια αυγά πετιέται.
- Το 39% του ψαριού που αντιστοιχεί σε 3 δις σολομούς καταστρέφεται.
- Το 20% του κρέατος που αντιστοιχεί σε 75 εκατομμύρια αγελάδες πετιέται.
Μετάφραση και προσαρμογή από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (Food and Agriculture Organization of the United Nations FAO).
Καταλαβαίνεις λοιπόν, πως πρέπει όλοι να συνδράμουμε στη μείωση της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων, όχι μόνο για χάρη των τροφίμων, αλλά και για τους πόρους που πηγαίνουν σε αυτό.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο, το 2019, η 74η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών όρισε στις 29 Σεπτεμβρίου την Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για την απώλεια τροφίμων και τα απόβλητα, αναγνωρίζοντας τον θεμελιώδη ρόλο που διαδραματίζει η βιώσιμη παραγωγή τροφίμων στην προώθηση της ασφάλειας των τροφίμων.
Ποια είναι η κατάσταση στην Ελλάδα;
Η ποσότητα τροφής που σπαταλάται στην Ευρώπη είναι υψηλή, κάτι που συμβαίνει σχεδόν σε κάθε γωνιά του πλανήτη, που είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη και έχει υψηλό βιοτικό επίπεδο. Ωστόσο, η κατάσταση στην Ελλάδα δείχνει να είναι ιδιαιτέρως απογοητευτική. Οι Έλληνες, όχι μόνο σπαταλάμε την διπλάσια ποσότητα τροφίμων σε σύγκριση με την ποσότητα τροφίμων που σπαταλάται κατά μέσο όρο σε όλο τον κόσμο, αλλά είμαστε επίσης πρώτοι σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο όσον αφορά τα απόβλητα τροφίμων.
| Χώρα | Πηγή | Κιλά/απορρίμματα τροφίμων κατά κεφαλήν | Επίπεδο Εμπιστοσύνης* |
| Αυστρία | (Οργανισμός Περιβάλλοντος Αυστρία, 2017) | 39 | Υψηλό |
| Βέλγιο | (Φλαμανδική Πλατφόρμα Εφοδιαστικής Αλυσίδας για Απώλεια Τροφίμων, 2017) | 50 | Μέτριο |
| Δανία | (Οργανισμός Προστασίας Περιβάλλοντος Δανίας) | 79 | Υψηλό |
| (Edjabou et al., 2016) | 83 | Υψηλό | |
| Εσθονία | (Moora, Evelin, et al., 2015) | 78 | Μέτριο |
| Φινλανδία | (Katajajuuri et al., 2014) | 67 | Μέτριο |
| (Stenmarck et al., 2016) | 64 | Μέτριο | |
| Γαλλία | (ADEME, 2016) | 85 | Μέτριο |
| Γερμανία | (Schmidt et al., 2019) | 75 | Υψηλό |
| Ελλάδα | (Abeliotis et al., 2015) | 142 | Μέτριο |
| Ουγγαρία | (Kasza et al., 2020) | 94 | Μέτριο |
| Ιρλανδία | (Stenmarck et al., 2016) | 55 | Μέτριο |
| Ιταλία | (Giordano et al., 2019) | 67 | Μέτριο |
| Λουξεμβούργο | (Υπουργείο Περιβάλλοντος Λουξεμβούργου, 2020) | 89 | Μέτριο |
| (Caldeira et al., 2019) | 91 | Μέτριο | |
| Μάλτα | (Caldeira et al., 2019) | 129 | Υψηλό |
| Ολλανδία | (Ίδρυμα Ολλανδικού Κέντρου Διατροφής, 2019) | 50 | Υψηλό |
| Νορβηγία | (Hanssen et al., 2016) | 79 | Υψηλό |
| Πολωνία | (Steinhoff-Wrzesniewska, 2015) | 56 | Μέτριο |
| Ρωσική Ομοσπονδία | (Tiarcenter, 2019) | 33 | Μέτριο |
| Σλοβενία | (Δημοκρατία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Σλοβενίας, 2020) | 36 | Μέτριο |
| (Δημοκρατία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Σλοβενίας, 2019) | 33 | Μέτριο | |
| Ισπανία | (Caldeira et al., 2019) | 77 | Μέτριο |
| 78 | Μέτριο | ||
| Σουηδία | (Σουηδική Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος, 2014) | 81 | Υψηλό |
| Ηνωμένο Βασίλειο Μεγάλης Βρετανίας και Βόρειας Ιρλανδίας | (WRAP, 2020b) | 77 | Υψηλό |
*Το επίπεδο εμπιστοσύνης αναφέρεται στο ποσοστό όλων των πιθανών δειγμάτων που αναμένεται να περιλαμβάνουν την πραγματική παράμετρο πληθυσμού. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι επιλέχθηκαν όλα τα πιθανά δείγματα από τον ίδιο πληθυσμό και υπολογίστηκε ένα διάστημα εμπιστοσύνης για κάθε δείγμα. Ένα επίπεδο εμπιστοσύνης 95% υπονοεί ότι το 95% των διαστημάτων εμπιστοσύνης θα περιλαμβάνει την πραγματική παράμετρο πληθυσμού.
Πιο συγκεκριμένα, σπαταλάμε κατά μέσο όρο 142 κιλά τροφίμων κάθε χρόνο, σε σύγκριση με 74 κιλά, που είναι ο παγκόσμιος μέσος όρος.
Ποια τρόφιμα σπαταλούνται σε μεγαλύτερο βαθμό;
Έχω αναφερθεί πολλές φορές στη σημασία των διατροφικών συνηθειών. Έτσι και τώρα, όταν πρόκειται για φαγητό, συχνά τα ίδια είδη τροφίμων, για τους ίδιους λόγους, σε τακτική βάση καταλήγουν στον κάδο απορριμμάτων.
Για να σταματήσεις όμως να σπαταλάς τα τρόφιμα, θα ήταν ωφέλιμο να μάθεις τι πετιέται και σε τι ποσοστό. Το να γνωρίζεις τα συγκεκριμένα τρόφιμα είναι το πρώτο βήμα για να τα ελαττώσεις και να μη σπαταλήσεις ιδιαίτερα λεφτά σε αυτά.
Με αυτό τον τρόπο θα είναι μικρότερη και η σπατάλη τους. Ας δούμε, όμως, τα πέντε (5) κυριότερα τρόφιμα που πετιούνται συχνά.
1.Ψωμί
Σκέψου για παράδειγμα το δικό σου νοικοκυριό, πόσες φορές περίσσεψε ψωμί στην κουζίνα σου και σκεφτόσουν να το πετάξεις; Πάνω από 240 εκατομμύρια φέτες ψωμιού πετιούνται κάθε χρόνο και για αυτό έρχεται πρώτο στη λίστα μας.
Χρήσιμο Tip
Το ψωμί παγώνει πολύ καλά, ειδικά το ψωμί για τοστ, οπότε βεβαιώσου ότι το έχεις βάλει στην κατάψυξη εάν δεν πρόκειται να το χρησιμοποιήσεις. Επιπλέον, το παλιό ψωμί μπορεί να μετατραπεί σε κρουτόν, φρυγανιές ή ακόμη και πουτίγκα ψωμιού και βουτύρου.
2.Γάλα
Δυστυχώς, περίπου 5,9 εκατομμύρια ποτήρια γάλα χύνονται στο νεροχύτη κάθε χρόνο, ενώ υπάρχουν τόσες χρήσεις του που θα μπορούσαν να είχαν γίνει.
Χρήσιμο Tip
Μπορείς να χρησιμοποιήσεις μεγάλες ποσότητες γάλακτος σε smoothies φρούτων, σάλτσα μπεσαμέλ ή να κάνεις πουτίγκα ρυζιού (ή κριθαριού).
3.Πατάτες
Κάθε χρόνο πετιούνται 5,8 εκατομμύρια πατάτες, είτε ως αποφάγια, είτε γιατί ξεχνιούνται και βγάζουν φύτρες.
Χρήσιμο Tip
Αποθήκευσε τις πατάτες σε σκοτεινό μέρος, ώστε να διαρκούν περισσότερο. Εάν έχουν παραμείνει, ήδη, για κάποιο καιρό, μαγείρεψέ τες όλες και καταψύξτε τες σε μερίδες. Φτιάξε κέικ πατάτας, μπιφτέκι ψαριού ή νιόκι με πολτό πατάτας. Οι βραστές πατάτες μπορούν να τεμαχιστούν και να σοταριστούν για ένα γρήγορο δείπνο και οι ψητές για να φτιάξεις πατάτες τύπου country.
4.Τυρί
Παρόλο που το τυρί διατηρείται αρκετό καιρό, οπότε ουσιαστικά δεν υπάρχει κάποια δικαιολογία για να το πετάξεις, είναι και αυτό ένα από τα τρόφιμα της λίστας.
Χρήσιμο Tip
Αν εντοπίσεις μούχλα, απλώς ξύσε ή κόψε το κομμάτι και χρησιμοποίησε τα υπόλοιπα στο μαγείρεμα. Η σάλτσα τυριού φτιάχνεται εύκολα: απλώς φτιάξε μια μπεσαμέλ, προσθέστε τα υπολείμματα οποιουδήποτε τυριού και συνδύασέ την τέλεια με μακαρόνια ή λαζάνια (ολικής άλεσης, μη ξεχνιόμαστε). Επίσης, τα περισσότερα τυριά μπορούν να καταψυχθούν.
| Τυριά που μπορούν να καταψυχθούν | Τυριά που δεν καταψύχονται |
| Τσένταρ | Μπρι |
| Γκούντα | Καμαμπέρ |
| Ημίσκληρα τυριά από αγελαδινό γάλα | Στίλτον |
| Έμενταλ | Τυρί κρέμα |
| Παρμεζάνα | Οι χαμηλές σε λιπαρά εκδοχές των τυριών |
| Φέτα | |
| Μοτσαρέλα |
5.Μήλα
Ένα εκπληκτικό ποσοστό των 1,3 εκατομμυρίων μήλων πετάγονται κάθε χρόνο, καθιστώντας τα, τα πιο δημοφιλή φρούτα στη σπατάλη τροφίμων μαζί με τις μπανάνες.
Χρήσιμο Tip
Για να διαρκέσουν περισσότερο, αποθήκευσέ τα σε κρύο, σκοτεινό και καλά αεριζόμενο μέρος, βεβαιώσου ότι δεν αγγίζουν το ένα το άλλο και ότι είναι καθαρά και στεγνά.
Το άλλο άκρο
Στο σημείο, αυτό, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η λύση του να μην πετάμε το φαγητό, δε σημαίνει, αυτόματα, ότι πρέπει να καταναλώνουμε μεγαλύτερες ποσότητες από αυτές που χρειαζόμαστε ή να φάμε κάτι που δεν μας αρέσει, για να μην πεταχτεί. Το να μετατρέψεις το σώμα σου σε δοχείο απορριμμάτων, δε θα μειώσει τη σπατάλη τροφίμων. Μια παλιά παροιμία λέει: Με τα δόντια του ο άνθρωπος σκάβει τον λάκκο του’’, που σημαίνει πως ό,τι τρώμε επηρεάζει την υγεία μας.
Είναι σημαντικό, λοιπόν, να αναγνωρίζεις τις ενδείξεις που σου στέλνει το σώμα σου για το πότε πεινάς και πότε έχεις χορτάσει και να ακολουθείς τις αρχές της Μεσογειακής Διατροφής, σχετικά με τη συχνότητα κατανάλωσης των τροφίμων.
Ήρθε η ώρα να δούμε τι μπορείς να κάνεις για να αποφύγεις τη σπατάλη τροφίμων και να μην καταλήγεις με περισσότερο φαγητό από ό, τι θέλεις ή χρειάζεσαι!
Αξιοποίησε Λίστα Αγορών, το Καρότσι και τα Ράφια σου
Ας ξεκινήσουμε από την αρχή. Πριν οδηγηθείς στα ράφια του super market θα πρέπει να αφιερώσεις τον απαραίτητο χρόνο στη Λίστα Αγορών σου. Ειδικότερα, θα ήταν πολύ χρήσιμο να κάνεις έναν μικρό προγραμματισμό των κυρίων γευμάτων της εβδομάδας σου, παράλληλα με το χρόνο που θα διαθέσεις για την προετοιμασία τους και τις ποσότητες που χρειάζεσαι. Αφού συμπληρώσεις τη λίστα, έλεγξε αν περιέχει τρόφιμα από όλες τις διατροφικές ομάδες ώστε να εξασφαλίσεις όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και επίσης, αν υπάρχει κάποιο περιττό τρόφιμο ή ποσότητα που μπορείς να παραλείψεις με βάση την υπόλοιπη λίστα.
Χρήσιμο Tip
Μη ξεχνάς να παρατηρείς τι δε χρειάστηκες τελικά από τις τελευταίες αγορές σου, ώστε την επόμενη φορά να είσαι ακόμα καλύτερα προετοιμασμένος/η.
Για να σε βοηθήσω στην προσπάθειά σου να οργανώσεις τα ψώνια σου, έχω ετοιμάσει μια λίστα αγορών, με στόχο να κάνεις τις κατάλληλες επιλογές τροφίμων, εξοικονομώντας, παράλληλα, χρήματα.
Κατέβασε δωρεάν τη λίστα αγορών που θα σε βοηθήσει να οργανώνεις σωστά τα ψώνια σου και θα αποφύγεις την Σπατάλη Τροφίμων!
Εφόσον τελείωσες με τη λίστα και κατευθύνεσαι προς το μαγαζί για τις αγορές σου, θα σε συμβούλευα να μην πηγαίνεις ποτέ για ψώνια πεινασμένος! Τσίμπησε ένα σνακ ή ένα μικρό γεύμα πριν φύγεις από το σπίτι, ώστε να μη σε παροτρύνει η λαιμαργία να αγοράσεις περιττά πράγματα. Επιπλέον, θα ήταν πολύ χρήσιμο να έχεις ένα πρόγραμμα και ως προς τις επισκέψεις σου στο μάρκετ. Δηλαδή, να καθιερώσεις μια συγκεκριμένη μέρα και ώρα για τα εβδομαδιαία ψώνια σου (πχ το Σάββατο το απόγευμα), ώστε η ρουτίνα να σε βοηθήσει στο να είσαι πιο γρήγορος και αποτελεσματικός.
Τελειώνοντας με τις αγορές σου, βεβαιώσου ότι τοποθετείς και αποθηκεύεις τα τρόφιμα στα ράφια με το σωστό τρόπο. Μετακίνησε τα παλαιότερα προϊόντα στο μπροστινό μέρος του ντουλαπιού ή του ψυγείου σου και τα νέα στο πίσω μέρος. Χρησιμοποίησε αεροστεγή δοχεία για να διατηρήσεις το ανοιχτό φαγητό φρέσκο στο ψυγείο και βεβαιώσου ότι τα πακέτα είναι κλειστά για να εμποδίσεις την είσοδο εντόμων.
Πάμε στην επόμενη ενότητα να σε βοηθήσω να αναγνωρίσεις τις μερίδες που αντιστοιχούν σε σένα.
Προσδιόρισε το Μέγεθος της Μερίδας σου
Αρχικά πρέπει να σου αναφέρω πως το μέγεθος της μερίδας διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο ανάλογα με το φύλο, την ηλικία, τη φυσική δραστηριότητα και διάφορους άλλους παράγοντες. Έτσι, κρίνεται ιδιαιτέρως σημαντικό γνωρίζεις τις σωστές ποσότητες για εσένα αλλά και τις ενδεικτικές συστάσεις μερίδων ανά ομάδα τροφίμων. Με αυτό τον τρόπο δεν θα υποεκτιμάς την ποσότητα φαγητού που βάζεις στο πιάτο σου και συνεπώς δε θα οδηγείσαι ούτε στην υπερφαγία, ούτε στην σπατάλη φαγητού.
Χρήσιμο Tip
Χρησιμοποίησε μικρότερο πιάτο για τα κυρίως γεύματα σου (όχι περισσότερο από 25 εκατοστά διάμετρο) ώστε να μοιάζει γεμάτο πιο εύκολα και να μη βάζεις περισσότερο φαγητό από όσο χρειάζεσαι.
Στον πίνακα που ακολουθεί έχω συγκεντρώσει για εσένα τις κυριότερες ομάδες τροφίμων και την αντιστοιχία τους σε μία μερίδα σύμφωνα με τους Εθνικούς Διατροφικούς μας Οδηγούς.
| Τρόφιμο | Μία μερίδα |
| Λαχανικά | 150-200 γραμμάρια ωμού ή μαγειρεμένου λαχανικού |
| Φρούτα | 120-200 γραμμάρια |
| Δημητριακά | Μία φέτα ψωμί (30 γραμμάρια) 2 φρυγανιές ή 1 παξιμαδάκι ½ φλιτζάνι (των 240ml) μαγειρεμένα ζυμαρικά, ρύζι, κριθαράκι, πλιγούρι, κινόα (70 με 90 γραμμάρια) ½ φλιτζάνι (των 240ml) δημητριακά πρωινού (30 γραμμάρια) |
| Γάλα και Γαλακτοκομικά | 1 ποτήρι γάλα (240ml) 1 κεσεδάκι γιαούρτι (200γρ.) 1 κομμάτι σκληρό τυρί 30γρ. (μέγεθος σπιρτόκουτου) |
| Όσπρια | 1 φλιτζάνι (240 ml) μαγειρεμένου οσπρίου |
| Κρέας | 120- 150 γραμμάρια ή αλλιώς μία «παλάμη χεριού» |
| Ψάρια και θαλασσινά | 1 μέτρια τσιπούρα10 με 12 γαύροι ή μικρές σαρδέλες 15 μέτριες γαρίδες 12 με 14 μεγάλα μύδια |
| Λίπη και έλαια | 1 κουταλιά της σούπας (15ml) ελαιόλαδο ή άλλα έλαια 1 χούφτα ξηρών καρπών (π.χ. 18 αμύγδαλα, 6 ολόκληρα καρύδια, 3 κ.σ. ηλιόσπορους κ.α.) 10 με 12 ελιές 1 ½ κουταλιά της σούπας ταχίνι |
Είμαι βέβαιος ότι αν σταματήσεις να αγοράζεις, να μαγειρεύεις και να σερβίρεις στο πιάτο σου περισσότερα τρόφιμα απ’ όσα θέλεις ή χρειάζεσαι, θα σε βοηθήσει αρκετά για να μειώσεις τη σπατάλη τροφίμων. Εάν, ωστόσο, συνεχίζεις να καταλήγεις με περισσότερο φαγητό στην κουζίνα σου θα μοιραστώ μαζί σου μερικές, ακόμη, συμβουλές για να σε βοηθήσω περισσότερο.
Γίνε η αλλαγή που θες μέσα από τη Διατροφή
Αν μπορούσαμε να αλλάξουμε τον εαυτό μας, θα μπορούσαν επίσης ν’ αλλάξουν κι οι τάσεις στον κόσμο είναι ένα από τα ρητά του Μαχάτμα Γκάντι.
Και αφού πήρες μία ιδέα για το πως να περιορίσεις τη σπατάλη στις αγορές και τις μερίδες σου, σε αυτή την ενότητα θα σου παρουσιάσω συνοπτικά, κάποιες μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα σου που μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
Γίνε φίλος/ φίλη με τον καταψύκτη
H Κατάψυξη των τροφίμων είναι ένας από τους ευκολότερους τρόπους διατήρησης τους και έχει ελάχιστους περιορισμούς, καθώς η πλειοψηφία των τροφίμων δε θα εμφανίσει πρόβλημα στην κατάψυξη. Μιλώντας με παραδείγματα, μπορείς να τοποθετήσεις τα χόρτα που είναι πολύ μαλακά για να χρησιμοποιηθούν στην αγαπημένη σου σαλάτα σε σακούλες ή δοχεία που είναι ασφαλή για καταψύκτες και να τα προσθέσεις αργότερα σε smoothies και άλλες συνταγές. Επίσης, μπορείς να συνδυάσεις βότανα που περίσσεψαν με ελαιόλαδο και ψιλοκομμένο σκόρδο και στη συνέχεια να βάλεις το μείγμα σε παγοθήκες στην κατάψυξη, για μια εύχρηστη και νόστιμη προσθήκη σε πολλά πιάτα.
Επαναχρησιμοποίησε το φαγητό και μη το πετάς
Δεν υπάρχει λόγος να πετάξεις το φαγητό που περίσσεψε, ενώ μπορείς να το καταναλώσεις κάποια άλλη χρονική στιγμή της ημέρας. Για παράδειγμα, θα μπορούσες να καταναλώσεις το μεσημεριανό που περίσσεψε ως βραδινό. Αν πρόκειται για αρκετά μεγάλη ποσότητα μπορείς να φας την επόμενη μέρα και πάλι ως μεσημεριανό. Ακόμα και αν δε θέλεις να φας το ίδιο φαγητό υπάρχουν λύσεις! Βάλε τη φαντασία σου (ίσως και τις μαγειρικές σου ικανότητες) να δουλέψουν και χρησιμοποίησε τα περισσεύματα σου για μία άλλη συνταγή. Αν δε προτίθεσαι να μαγειρέψεις και πάλι μπορείς να αξιοποιήσεις το φαγητό που περίσσεψε. Υπάρχουν και οι απλές λύσεις, στις οποίες ταιριάζουν πολλά υλικά, όπως μια πιο ασυνήθιστη σαλάτα ή ένα σάντουιτς με ψωμί ολικής και διάφορα υλικά.
Για παράδειγμα, αν περίσσεψε σαλάτα από χθες, μπορείς να ξεπλύνεις τα λαχανικά και να φτιάξεις νόστιμες σούπες, γέμιση για πίτα ή σάλτσα λαχανικών. Τα απομεινάρια της σαλάτας σου, λοιπόν, μπορούν να μετατραπούν σε ένα άλλο νόστιμο και θρεπτικό γεύμα!
Δώρισε όσα φαγητά περίσσεψαν σε κάποιον που τα έχει ανάγκη
Σε περίπτωση που περίσσεψαν φαγητά και δε θέλεις να τα αποθηκεύσεις για κάποια άλλη στιγμή, μπορείς να τα δώσεις σε κάποιον που τα έχει ανάγκη. Αναζήτησε τοπικά συσσίτια ή οργανισμούς που μπορείς να απευθυνθείς για να δώσεις το φαγητό σου ή απλά άφησέ το σε κάποια σημείο που ξέρεις πως θα το βρει ένα αδέσποτο ζωάκι που επίσης το έχει ανάγκη. Ακόμα και αν καμία από αυτές τι λύσεις δε σου ταιριάζει καθώς δεν υπάρχουν τοπικοί οργανισμοί ή αδέσποτα στην περιοχή σου, μπορείς πάντα να μοιραστείς το γεύμα που προέκυψε μεγαλύτερο από ότι υπολόγιζες με έναν φίλο ή με έναν γείτονά σου.
Διάλεξε τα “άσχημα” και “περίεργα” λαχανικά και φρούτα
Τα φρούτα και λαχανικά με παράξενο σχήμα, ή τα λίγο πιο ώριμα απορρίπτονται συχνά επειδή δεν πληρούν τα πρότυπα των καταναλωτών. Μην ανησυχείς έχουν την ίδια γεύση και σίγουρα δεν είναι κακής ποιότητας, επειδή έτυχε να φύτρωσαν με λίγο πιο διαφορετικό σχήμα. Όσον αφορά στα ώριμα φρούτα, επίλεξέ τα για smoothies, χυμούς και επιδόρπια. Βέβαια, οι προτιμήσεις των καταναλωτών δε σταματάνε μόνο στα φρούτα και τα λαχανικά, αλλά βασίζονται και στην ημερομηνία λήξης. Γι’ αυτό, αν ξέρεις ότι θα καταναλώσεις σύντομα το τρόφιμο που αγοράζεις, μπορείς να προτιμήσεις ένα προϊόν με κοντινότερη ημερομηνία λήξης που πιθανότατα θα καταλήξει στα σκουπίδια.
Χρησιμοποίησε την τεχνολογία
Σε αρκετές χώρες του εξωτερικού υπάρχουν εφαρμογές που μέσω μίας πλατφόρμας προσφέρουν φαγητό που έχει περισσέψει σε μειωμένες τιμές ή συγκεντρώνουν φαγητό προς δωρεά.
Κομποστοποίησέ το
Μια ακόμα λύση, είναι να τοποθετήσεις, ό,τι περίσσεψε ή χάλασε σε κάποιον ειδικό κάδο για κομποστοποίηση. Με αυτή τη διαδικασία, μετατρέπεις τα σκουπίδια σε φυσικό λίπασμα (κομπότ), που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε γλάστρες ή στον κήπο σου. Με αυτόν τον τρόπο, μειώνεις τα σκουπίδια που θα πετάξεις σε κάδο απορριμμάτων, αλλά και τη χρήση χημικών λιπασμάτων. Αν δεν έχεις τη δυνατότητα να το κάνεις μόνος/η στο σπίτι, μπορείς να απευθυνθείς σε κάποια εταιρεία. Εναλλακτικά, μπορείς να τοποθετήσεις τα υπολείμματα σε έναν από τους καφέ κάδους που υπάρχουν στο δήμο που μένεις.
Τι να κρατήσεις για την Σπατάλη Τροφίμων
Η σπατάλη τροφίμων έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια. Αποτελεί ένα φαινόμενο που μας αφορά όλους και για αυτό πρέπει να αλλάξουμε κάποιες ιδέες και συνήθειες μας. Άλλωστε δεν υπάρχει λόγος να πετάμε το φαγητό, ενώ υπάρχουν τόσοι τρόποι για να το χρησιμοποιήσουμε.
