Η Ρωσία και η Ουκρανία κατέληξαν σε συμφωνία και υπέγραψαν συμφωνία για να ανοίξουν εκ νέου τις εξαγωγές σιτηρών από τα ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, σε μια συμφωνία που ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν είπαν ότι θα βοηθήσει στην ανακούφιση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης.
Οι κυβερνητικοί υπουργοί από τη Ρωσία και την Ουκρανία υπέγραψαν τη συμφωνία χωριστά, αποφεύγοντας προσεκτικά να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και αποφεύγοντας τη χειραψία στην εκδήλωση στην Κωνσταντινούπολη.
“Φάρος ελπίδας”
“Σήμερα, υπάρχει ένας φάρος στη Μαύρη Θάλασσα. Ένας φάρος ελπίδας και δυνατότητας… και ανακούφισης σε έναν κόσμο που το χρειάζεται περισσότερο από ποτέ”, είπε ο Γκουτέρες στην τελετή υπογραφής, καλώντας τη Ρωσία και την Ουκρανία να εφαρμόσουν τη συμφωνία.
Από την πλευρά του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι η συμφωνία, που υπογράφηκε επίσης από την Τουρκία, θα βοηθήσει στην πρόληψη του λιμού και θα μειώσει τον παγκόσμιο πληθωρισμό των τροφίμων.
Το έγγραφο υπογράφηκε από τον Υπουργό Υποδομών της Ουκρανίας Oleksandr Kubrakov, τον Τούρκο υπουργό Άμυνας Hulusi Akar και τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ.
Τι προβλέπει η συμφωνία – Ο ρόλος της Τουρκίας
Η συμφωνία, η οποία αποτέλεσε αντικείμενο δίμηνης διαπραγμάτευσης προβλέπει:
Σύσταση κέντρου συντονισμού και ελέγχου με έδρα την Κωνσταντινούπολη
- Στο κέντρο θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των τριών πλευρών, ένας Ουκρανός, ένας Ρώσος, ένας Τούρκος, καθώς και ένας εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών και οι ομάδες τους.
- Θα είναι επιφορτισμένο με την κατάρτιση του χρονοδιαγράμματος εναλλαγής των πλοίων στην Μαύρη Θάλασσα.
- Σύμφωνα με ειδικούς που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, θα χρειασθούν ακόμη τρεις έως τέσσερις εβδομάδες για να ολοκληρωθούν οι προετοιμασίες και να ξεκινήσει η λειτουργία του.
Την πραγματοποίηση επιθεωρήσεων των πλοίων κατά την αναχώρησή τους από τα ουκρανικά λιμάνια και κατά την άφιξή τους στην Τουρκία
- Η επιθεώρηση των πλοίων που θα μεταφέρουν τα φορτία των σιτηρών αποτελούσε απαίτηση της Μόσχας που ήθελε να αποκλείσει την παράλληλη μεταφορά όπλων στην Ουκρανία.
- Για πρακτικούς λόγους, οι επιθεωρήσεις δεν θα γίνονται εν πλω, ενδεχόμενο που είχε εξετασθεί, αλλά στην Τουρκία, πιθανότατα στην Κωνσταντινούπολη, η οποία διαθέτει δύο σημαντικά εμπορικά λιμάνια, το Χαϊντάρπασά, στην είσοδο του Βοσπόρου και το Αμπαρλι, στην Θάλασσα του Μαρμαρά.
- Οι επιθεωρήσεις θα γίνονται από εκπροσώπους των τεσσάρων πλευρών κατά τον απόπλου και τον κατάπλου.
Ασφαλείς διάδρομοι ναυσιπλοΐας
- Ρώσοι και Ουκρανοί δεσμεύονται να σεβασθούν του διαδρόμους ναυσιπλοΐας που θα διασχίζουν την Μαύρη Θάλασσα και θα εξαιρούνται από κάθε στρατιωτική δραστηριότητα.
- Βάσει της συμφωνίας, εάν χρειασθεί αποναρκοθέτηση, θα πρέπει να γίνει από “τρίτη χώρα” – άλλη από τις τρεις εμπλεκόμενες – η οποία δεν έχει ορισθεί.
- Κατά την αναχώρηση από την Ουκρανία, τα πλοία θα συνοδεύονται από ουκρανικά (μάλλον πολεμικά) πλοία, ανοίγοντας τον δρόμο μέχρι την έξοδο από τα ουκρανικά χωρικά ύδατα.
Τετράμηνη ανανεώσιμη ισχύς
- Η συμφωνία θα έχει ισχύ τεσσάρων μηνών που θα ανανεώνεται αυτόματα. Αν 20 έως 25 τόνοι σιτηρών βρίσκονται σήμερα αποκλεισμένοι στα σιλό των ουκρανικών λιμανιών, με έναν ρυθμό μεταφοράς 8 τόνων τον μήνα, οι τέσσερις μήνες θα αρκέσουν για την μεταφορά του συνόλου των αποθεμάτων και την εκκένωση των σιλό.
Μνημόνιο για τα ρωσικά σιτηρά και λιπάσματα
- Μνημόνιο που θα συνοδεύει την συμφωνία και θα υπογράφεται από τον ΟΗΕ και την Ρωσία θα εγγυάται ότι οι δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας δεν θα αφορούν τα σιτηρά και τα λιπάσματα κατά άμεσο ή έμμεσο τρόπο.
Η πρόβλεψη αυτή αποτελεί όρο sine qua non για την υπογραφή της συμφωνία από την Μόσχα.
