Το τριήμερο της Αποκριάς είναι προ των πυλών και μαζί με αυτό η Καθαρά Δευτέρα και τα θεσπέσια γεύματά της! Αν λοιπόν, είσαι κι εσύ στην φάση προετοιμασίας του Σαρακοστιανού τραπεζιού και σε ενδιαφέρει φέτος να κάνεις την αλλαγή και να προσφέρεις στην οικογένειά σου έναν γευστικό αλλά ταυτόχρονα θρεπτικό Σαρακοστιανό μπουφέ, αυτό το άρθρο σε ενδιαφέρει.
Οι παγίδες του τραπεζιού της Καθαράς Δευτέρας
Είναι μάλλον ήδη γνωστό πως το τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας δεν φημίζεται για τα διαιτητικά του πιάτα. Τηγανιτά θαλασσινά, χαλβάς, ταραμοσαλάτα και άφθονη λαγάνα είναι από τα βασικά φαγητά του τραπεζιού. Κάπως έτσι, το γεύμα μας υπερφορτώνεται με λιπαρά, θερμίδες και φυσικά αλάτι, και όλα αυτά σε ένα όχι και τόσο χορταστικό γεύμα μιας και οι πρωτεΐνες είναι περιορισμένες λόγω της νηστείας.
Πιθανές παρενέργειες των γευμάτων της Καθαράς Δευτέρας είναι τα φουσκώματα και η δυσπεψία, λόγω της μεγάλης ποσότητας και του συνδυασμού των τροφίμων που καταναλώνονται, αλλά και η γαστρεντερίτιδα ή η τροφική δηλητηρίαση, λόγω της αμφίβολης προέλευσης και φρεσκάδας των ευαλλοίωτων τροφίμων, που καταναλώνονται κατ’ εξοχήν εκείνη την ημέρα (θαλασσινά). Γι’ αυτόν τον λόγο παρουσιάζουμε κάποιες διατροφικές συμβουλές, ώστε να φάτε με μέτρο και ασφάλεια την ημέρα αυτή.
Τι να φάω την Καθαρά Δευτέρα και τι να προσέξω;
Πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά επιλογές
Την Καθαρά Δευτέρα μπορείτε να καταναλώσετε άφθονα φρούτα, είτε φρέσκα, είτε αποξηραμένα, είτε με τη μορφή φυσικού χυμού ή smoothie, χωρίς προσθήκη ζάχαρης. Αποτελούν καλή λύση για σνακ (δεκατιανό, απογευματινό), επιδόρπιο ή άλλο μικρογεύμα. Μία άλλη πολύ χορταστική και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά επιλογή, για ενδιάμεσο μικρογεύμα, είναι οι ξηροί καρποί.
Προτιμήστε τους ανάλατους και φροντίστε να τους καταναλώστε με μέτρο, γιατί είναι πλούσιοι σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, άρα και σε θερμίδες. Επιπλέον, προσέξτε την προέλευσή τους και αποφύγετε τους χύμα, γιατί μπορεί να έχουν προσβληθεί από παθογόνους μικροοργανισμούς. Οι επιλογές είναι πολλές: από αμύγδαλα, καρύδια έως και μακαντέμια και φιστίκια κάσιους, ενώ συνδυάζονται πολύ εύγεστα με ξερά φρούτα, όπως σταφίδες, κράνμπερι και σύκα.
Τα κυρίως γεύματα
Φροντίστε τα κύρια γεύματά σας να περιέχουν άφθονα λαχανικά ωμά, βραστά, τουρσιά ή ψητά. Την «τιμητική» τους στη νηστεία της Καθαρά Δευτέρας έχουν επίσης τα λαδερά φαγητά. Τα λαχανικά είναι καλό να καταλαμβάνουν το μισό πιάτο σας. Καταναλώστε όσπρια ως κύριο γεύμα, ως συστατικό σαλάτας ή σαν «μεζέ». Είναι πολύ χορταστικά και πλούσια σε φυτικές πρωτεΐνες και ίνες, χωρίς πολλές θερμίδες, αρκεί να προσέξτε τις ποσότητες λαδιού στο μαγείρεμα.
Άλλη επιλογή ως κύριο γεύμα μπορείτε να διαλέξετε και κάποιο μαλάκιο, όπως χταπόδι, καλαμάρι, σουπιά, καλύτερα ψητό, που έχει όλη τη γεύση αλλά λιγότερες θερμίδες σε σχέση με τα τηγανητά. Για όσους θέλουν να τα καταναλώσουν μαγειρευτά, όπως π.χ. σπανάκι με σουπιές, χταπόδι με ζυμαρικά, ριζότο με γαρίδες, προσέξτε την ποσότητα λαδιού που θα προσθέσετε. Όσον αφορά σε άλλα εδέσματα της Καθαράς Δευτέρας, όπως τα ντολμαδάκια ή τους «ψευτοκεφτέδες» (ντοματοκεφτέδες, χταποδοκεφτέδες, ρεβιθοκεφτέδες κ.ά.) επιλέξτε να φάτε 2-3 κομμάτια στο σύνολό τους. Προσέξτε και την ταραμοσαλάτα. Περιοριστείτε σε 1-2 κουταλιές της σούπας.
Προσοχή στην κατανάλωση θαλασσινών
Αν είναι κατεψυγμένα, πρέπει να προσέξετε τη συσκευασία τους (ημερομηνία λήξης, να μην είναι ανοιγμένη κ.λπ.). Αν αγοράσετε φρέσκα, θα πρέπει να προσέξετε τα οργανοληπτικά τους χαρακτηριστικά και ιδιαίτερα την οσμή τους.
Αποφύγετε τα «ελευθέρας βοσκής» οστρακοειδή, ακόμα και αν σας τα έφερε γνωστός σας. Όσα δεν είναι ζωντανά, δεν θα πρέπει να καταναλώνονται. Όταν τα αχνίζετε πρέπει να ανοίγουν, ενώ αυτά που τρώγονται ωμά να ανοίγουν μόλις τους ρίξετε λεμόνι.
Η λαγάνα: το ψωμί της Καθαράς Δευτέρας
Καταναλώστε την με σύνεση, όπως θα κάνατε με οποιοδήποτε ψωμί και προτιμήστε τις ολικής αλέσεως ή/και πολύσπορες, που κυκλοφορούν αρκετά τα τελευταία χρόνια.
«Ποιο χαλβά να επιλέξω;»
Το ταχίνι και ιδιαίτερα ο ταχινένιος χαλβάς έχει την τιμητική του την Καθαρά Δευτέρα. Φάτε με μέτρο, γιατί πέρα από καλή γεύση έχει και αρκετές θερμίδες. Προτιμήστε τους απλούς χαλβάδες με γεύση βανίλιας ή κακάο και ψάξτε αυτούς που έχουμε χαμηλότερη περιεκτικότητα ή και καθόλου ζάχαρη.
Τι γίνεται με το αλκοόλ;
Να είστε εγκρατείς με την κατανάλωση του αλκοόλ. Προσπαθήστε να αρκεστείτε στα 2-3 ποτά οι άντρες και στο 1 οι γυναίκες. Προτιμήστε το νερό ή το ανθρακούχο νερό!
Οι θερμίδες της Καθαρά Δευτέρας – Σαρακοστής
| Τρόφιμο | Θερμίδες |
| Φασόλια (1 φλιτζάνι) | ≈ 200 |
| Λαγάνα (φέτα 30γρ) | ≈ 80 |
| 60γρ. ταχινένιος χαλβάς | ≈ 250 – 300 |
| Ταραμοσαλάτα | 240 – 400 |
| Ξηροί καρποί | 500-560 |
| Μαυρομάτικα φασόλια | 130 |
| Ντολμαδάκια γιαλαντζί | 184 |
| Σουπιές με σπανάκι | 145 |
| Χαλβάς σιμιγδαλένιος | 299 |
| 100γρ τουρσί | ≈120 |
| 100γρ ελιές | ≈180 |
| Καλαμάρια με ρύζι | 162 |
| Γεμιστά σαρακοστιανά | 132 |
| Καλαμαράκια τηγανητά | 214 – 380 |
| Κολοκυθοκεφτέδες | 203 |
| Πατατοκεφτέδες | 220 |
| Χόρτα βραστά σαλάτα | 85 |
| Χταπόδι ξυδάτο | 190 |
Συνδυάστε την Καθαρά Δευτέρα, αν επιτρέπει και ο καιρός, με εκδρομή, πεζοπορία, πέταγμα χαρταετού, χορό και άλλες δραστηριότητες, ώστε να καταναλώστε αρκετές θερμίδες ευχάριστα και να ξεσκάστε.
