Το διοξείδιο του άνθρακα είναι το πιο άφθονο «αέριο του θερμοκηπίου» στην ατμόσφαιρα, αλλά το μεθάνιο το πιο ισχυρό.
Οι εκπομπές του τελευταίου αυξάνονται συνεχώς τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας ανησυχία στους επιστήμονες, καθώς συνιστούν μια πρόσθετη απειλή που μπορεί να «εκτροχιάσει» τη Συμφωνία του Παρισιού για συγκράτηση της ανόδου της θερμοκρασίας και έλεγχο της κλιματικής αλλαγής.
Οι ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις του μεθανίου αυξήθηκαν ξανά το 2018 κατά 10,77 ppb (μέρη ανά δισεκατομμύριο μόρια αέρα), φθάνοντας τα 1.858 ppb και συμβάλλοντας πλέον κατά το ένα έκτο στην παγίδευση της θερμότητας στη Γη, έναντι των δύο τρίτων που είναι η συμβολή του διοξειδίου του άνθρακα, σύμφωνα με τα νέα στοιχεία της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ.
Όχι μόνο συνεχίστηκε η ανοδική τάση των τελευταίων ετών, αλλά η περυσινή αύξηση υπήρξε η δεύτερη υψηλότερη ετήσια άνοδος των δύο τελευταίων δεκαετιών. Οι επιστήμονες δυσκολεύονται να βρουν μια εξήγηση γι’ αυτή την εξέλιξη.
Το μεθάνιο «ζει» λιγότερο χρόνο από το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα (γύρω στα εννέα χρόνια), αλλά είναι πολύ πιο ισχυρό «αέριο του θερμοκηπίου» (κατά περίπου 28 φορές). Προέρχεται τόσο από φυσικές-βιολογικές, όσο και από ανθρωπογενείς πηγές. Εμφανίζει αυξητική τάση στην ατμόσφαιρα από το 2007, η οποία έχει επιταχυνθεί κατά την τελευταία πενταετία για άγνωστο λόγο. Μεταξύ 2013-2018 οι εκπομπές μεθανίου αυξήθηκαν κατά 50% περίπου σε σχέση με την προηγούμενη πενταετία 2007-2012, σύμφωνα με το ΑΜΠΕ.
Αν τα επίπεδα του μεθανίου συνεχίσουν να αυξάνουν με αυτό το ρυθμό, τότε θα είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί ο στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού, δηλαδή να περιορισθεί η άνοδος της θερμοκρασίας το πολύ στους δύο βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και να καταβληθεί προσπάθεια η άνοδος να μην ξεπεράσει τον ενάμιση βαθμό (ήδη έχει αυξηθεί κατά ένα βαθμό), σύμφωνα με το New Scientist, την «Ιντιπέντεντ» και τους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς».
«Το ενοχλητικό είναι ότι δεν ξέρουμε ποιες διαδικασίες ευθύνονται για την τόσο ταχεία αύξηση του μεθανίου», δήλωσε ο χημικός Εντ Ντλουγκοκένκι της ΝΟΑΑ.
Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι ένας πιο ζεστός κόσμος έχει ως συνέπεια περισσότερο μεθάνιο να απελευθερώνεται από τους υγροβιότοπους των τροπικών περιοχών, πυροδοτώντας έτσι μεγαλύτερη άνοδο της θερμοκρασίας, στο πλαίσιο ενός συνεχούς φαύλου κύκλου. Υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι τεράστιες ποσότητες μεθανίου εκλύονται από τα πολυπληθή μικρόβια στα στάσιμα νερά βάλτων, όπως της Ζάμπιας. Οι χωματερές, τα ζώα της κτηνοτροφίας και η διαρροή φυσικού αερίου από το υπέδαφος αποτελούν άλλες μη ανθρωπογενείς πηγές εκπομπής μεθανίου.
«Δεν γνωρίζουμε ακόμη αν η αύξηση του μεθανίου προέρχεται κυρίως από ‘φυσικές’ εκπομπές, όπως τους θερμότερους υγροβιότοπους, ή από αυξημένες ανθρωπογενείς εκπομπές όπως η γεωργία και τα ορυκτά καύσιμα», ανέφερε η Ρεμπέκα Φίσερ του Πανεπιστημίου Royal Holloway του Λονδίνου.
Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έχουν συνειδητοποιήσει ότι το αέριο μεθάνιο έχει ακόμη πιο ισχυρή επίπτωση, από ό,τι νόμιζαν, όσον αφορά τη υπερθέρμανση του πλανήτη.
