Τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ) καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, με συνολικό προϋπολογισμό επενδύσεων ύψους 8,1 δισεκ. ευρώ (από 5,9 δισεκ. στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο), σύμφωνα με το τελικό σχέδιο που κατέθεσε την περασμένη εβδομάδα στην Κομισιόν το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Το νέο ΕΣΠΑ έχει συνολικό προϋπολογισμό 26,1 δισεκ. ευρώ, από τα οποία, τα 20,9 δισεκ. είναι η ενωσιακή συμμετοχή και τα 5,3 δισεκ. η εθνική συνεισφορά. Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων διακριτά προγράμματα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό με ενισχυμένους πόρους, για την πολιτική προστασία, τη δίκαιη μετάβαση (αφορά τις λιγνιτικές περιοχές), το πρόγραμμα Περιβάλλον, Κλιματική Αλλαγή και Ενέργεια καθώς και νέο Πρόγραμμα για την Ανταγωνιστικότητα με δράσεις ενίσχυσης των επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, εκτός από τα 13 ΠΕΠ, σημαντικές επενδύσεις με κοινοτική χρηματοδότηση προβλέπονται στα τομεακά προγράμματα, ως εξής:
- Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Συνοχή: 4,1 δισεκ.
- Ανταγωνιστικότητα: 3,8 δισεκ.
- Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή: 3,6 δισεκ.
- Μεταφορές: 2,2 δισεκ.
- Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση: 1,6 δισεκ.
- Ψηφιακός Μετασχηματισμός: 943 εκατ.
- Πολιτική Προστασία: 714 εκατ.
- Αλιεία, Υδατοκαλλιέργεια και Θάλασσα: 455 εκατ.
Στους επιμέρους στόχους του ΕΣΠΑ περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων τα εξής:
- Ενίσχυση της επιχειρηματικής καινοτομίας με την παροχή κινήτρων για αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων και νέων ιδεών από υφιστάμενες και νεοφυείς επιχειρήσεις
- Επένδυση στο τουριστικό οικοσύστημα
- Ενίσχυση παραγωγικών επενδύσεων με έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό (Industry 4.0) και σε φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες και προϊόντα
- Ενίσχυση της συνδεσιμότητας με ευρυζωνική πρόσβαση υψηλών ταχυτήτων
- Προσαρμογή δεξιοτήτων ανθρώπινου δυναμικού
- Προώθηση της αυτονομίας για αυτοπαραγωγή και συστημάτων αποθήκευσης
- Μετάβαση των νησιών σε καθαρές μορφές ενέργειας
- Αντιμετώπιση κινδύνων και καταστροφών, προστασία του περιβάλλοντος
- Επεξεργασία αποβλήτων, ενημέρωση των πολιτών για τη διαλογή στην πηγή, για την ανακύκλωση, για την κυκλική οικονομία και τον περιορισμό της χρήσης πλαστικών
- Εξοικονόμηση, επανάχρηση νερού
- Ολοκλήρωση/αναβάθμιση υποδομών οδικών μεταφορών στην ηπειρωτική και νησιωτική χώρα
- Σιδηροδρομικές μεταφορές: ηλεκτροκίνηση, αναβάθμιση του υφιστάμενου δικτύου και διασυνοριακών συνδέσεων
- Θαλάσσιες μεταφορές: Εξασφάλιση σταθερών, διαρκών και αξιόπιστων συνδέσεων για τις άγονες γραμμές, χρήση καθαρών καυσίμων
- Επενδύσεις σε συστήματα διαχείρισης ασφάλειας στην εναέρια κυκλοφορία
- Αύξηση της απασχόλησης του ανθρώπινου δυναμικού και βελτίωση της απασχολησιμότητας, παρεμβάσεις για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας με έμφαση σε ανέργους, ΑμεΑ κ.ά.
- Βελτίωση των επιδόσεων των μαθητών και της ποιότητας των προγραμμάτων σπουδών, αύξηση της συμμετοχής των ενηλίκων στη μαθησιακή διαδικασία
- Μείωση της παιδικής φτώχειας, μετάβαση από την ιδρυματική φροντίδα στη φροντίδα σε επίπεδο κοινότητας, κοινωνική ένταξη για περιθωριοποιημένους πολίτες
- Υγειονομική Κάλυψη: έμφαση στην πρόληψη, την ψυχική υγεία και την μακροχρόνια φροντίδα
- Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις στις αγροτικές περιοχές με έμφαση σε ορεινές, νησιωτικές και παράκτιες περιοχές.
Σύμφωνα με πηγές του ΥΠΑΝ τον Σεπτέμβριο προβλέπεται να ολοκληρωθεί η διαβούλευση με την ΕΕ και τον Οκτώβριο θα ακολουθήσει η επίσημη υποβολή των προγραμμάτων.
