Το φετινό βραβείο Νόμπελ Ειρήνης διεκδικούν οι Έλληνες νησιώτες για την αυτοθυσία τους και την προσφορά τους στην αντιμετώπιση του προσφυγικού με την ανακοίνωσή του να γίνεται αύριο, Παρασκευή.
«Την Παρασκευή, όταν θα δίνουν το Νόμπελ Ειρήνης, οι βόμβες θα συνεχίζουν να πέφτουν στη Συρία και οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να σκοτώνονται», λέει ο 40χρονος ψαράς Στρατής Βαλαμιός σχολιάζοντας στο «Reuters» τον πόλεμο στη Συρία και την ενδεχόμενη βράβευσή του με το Νόμπελ Ειρήνης και συμπλήρωσε «Δεν αισθάνομαι ούτε χαρούμενος, ούτε λυπημένος. Ξέρω απλά ότι έκανα το σωστό».
Για μήνες ο 40χρονος ψαράς έβγαινε με τη βάρκα του ανοιχτά της Μυτιλήνης και αντί για ψάρια, έβγαζε ανθρώπους… Είτε ζωντανούς, είτε νεκρούς.
«Το νησί το αξίζει», λέει ο 63χρονος Θανάσης Μαρμαρινός στο πρακτορείο Reuters για το Νόμπελ Ειρήνης, καθώς επιδιορθώνει τα δίχτυα του στο λιμάνι της Σκάλας Συκαμνιάς. Σε προσωπικό επίπεδο, όμως, η διεθνής επιβράβευση δεν κρίνεται και τόσο σημαντική: «Είμαι ηθικά ικανοποιημένος με ό,τι έκανα, για το ότι βοήθησα αυτούς τους ανθρώπους. Όλα τα άλλα, συμπεριλαμβανομένου και του Νόμπελ, δεν είναι σημαντικά».
Λίγο πέρα από το λιμάνι, η 86χρονη Αιμιλία Καμβύση, κόρη προσφύγων του 1922 και η ίδια, λέει ότι ένιωσε υποχρεωμένη να βοηθήσει, έχοντας ακούσει τις ιστορίες της οικογένειάς της. «Θα πεθάνω με τη συνείδησή μου καθαρή», λέει χαρακτηριστικά.
Ο κ. Βαλαμιός χαρακτηρίζει «εμπόλεμη ζώνη» το χωριό του, τη Σκάλα Συκαμνιάς, στη Μυτιλήνη, το νησί που αποτέλεσε το κύριο «μέτωπο» της προσφυγικής κρίσης και δέχτηκε πάνω από 800.000 ανθρώπους το 2015.
Υπήρχαν ημέρες κατά τις οποίες έφταναν στις ακτές του νησιού περίπου 3.000 άτομα. Τα σκάφη που χρησιμοποιούσαν οι πρόσφυγες συχνά βυθίζονταν, σηκώνοντας βάρος τρεις φορές μεγαλύτερο από αυτό για το οποίο είχαν σχεδιαστεί, στην προσπάθεια των διακινητών να αποκομίσουν μεγαλύτερο κέρδος χρεώνοντας περίπου 1.500 δολάρια το άτομο. Εκατοντάδες άνθρωποι πνίγηκαν, πολλοί εξακολουθούν να αγνοούνται.
«Φανταστείτε να βρίσκεστε εδώ και να βλέπετε πνιγμένα παιδιά στην ακτή ή να σώζετε έναν πατέρα του οποίου το παιδί έχει πνιγεί, ή να σώζετε ένα μωρό που έχει χάσει και τους δύο του γονείς», λέει ο κ. Βαλαμιός.
Η ζωή στο λιμάνι της Σκάλας Συκαμνιάς άρχισε να επανέρχεται στους φυσιολογικούς της ρυθμούς μετά την σύναψη της συμφωνίας με την Τουρκία και την ΕΕ και έτσι μειώθηκαν κατά πολύ οι ροές. «Η ακτή ήταν κάποτε καλυμμένη από πορτοκαλί σωσίβια και απομεινάρια από σκάφη, τα οποία έχουν πια απομακρυνθεί. Ωστόσο, οι ψαράδες της περιοχής παραμένουν σε επιφυλακή για λέμβους με πρόσφυγες», όπως λέει ο κ. Βαλαμιός.
