Αν και μελέτες έχουν δείξει πως το καθημερινό ζύγισμα μπορεί να οδηγήσει σε εμμονή, πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν πως το τακτικό ζύγισμα είναι απαραίτητο για κάποιον που θέλει να χάσει κιλά.
Ποια τα πλεονεκτήματα της τακτικής ζύγισης;
Η τακτική ζύγιση φαίνεται να είναι μια συνήθης στρατηγική τόσο για την απώλεια όσο και τη διατήρηση του σωματικού βάρους. Ένα άτομο που ζυγίζεται συχνά πιστεύεται ότι μένει συγκεντρωμένο και ευαισθητοποιημένο σε αλλαγές στο σωματικό του βάρος. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλέψουμε ότι η επίδρασή της διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Πιο συγκεκριμένα η τακτική ζύγιση
- Ενισχύει την προσπάθεια για απώλεια ή διατήρηση του βάρους.
- Παρέχει τη δυνατότητα στο άτομο να αξιολογεί καθημερινά την πρόοδό του και να πραγματοποιεί προσαρμογές στη διατροφή και τη φυσική του δραστηριότητα, προκειμένου να επιτύχει το στόχο του.
- Παρέχει έναν μηχανισμό που επιτρέπει στα άτομα να δουν το πώς επιδρούν κάποιες συμπεριφορές όπως για παράδειγμα η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, το γρήγορο φαγητό, η αυξημένη κατανάλωση γλυκών στο βάρος τους.
Πόσο συχνά να ζυγίζεστε;
Εάν βρίσκεστε σε πρόγραμμα απώλειας βάρους η πρότασή μου να ζυγίζεστε μια φορά την εβδομάδα. Εάν αυτό σας αγχώνει, μπορείτε να ζυγίζεστε καθημερινά, ωστόσο, η ζυγαριά μπορεί να σας αποθαρρύνει ή ακόμη και να σας παραπλανήσει, αφού το βάρος μεταβάλλεται ακόμη και κατά τη διάρκεια της ίδιας ημέρας.
Σε περίπτωση που νιώθετε ότι μέσα στην εβδομάδα έχετε “κολλήσει” ή δεν βλέπετε διαφορά στα ρούχα σας κάντε το εξής: δημιουργήστε ένα ημερολόγιο και καταγράψτε οτιδήποτε τρώτε ή πίνετε και σε ποιες ποσότητες καθώς και τις μεταβολές στο βάρος σας ανά ημέρα. Καταγράψτε επίσης στο ίδιο ημερολόγιο χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την φυσική σας δραστηριότητα, τις κενώσεις σας, την ημέρα του έμμηνου κύκλου (οι γυναίκες), το επίπεδο του στρες που βρισκόσασταν.
Από την άλλη πλευρά, εάν βρίσκεστε στην συντήρηση, προτείνω τους 3 πρώτους μήνες να ελέγχετε το βάρος σας σε εβδομαδιαία βάση, το επόμενο τρίμηνο 1 φορά στις 15 ημέρες και μετέπειτα, περιστασιακά, όποτε νιώθετε το τζιν να σας μπαίνει με δυσκολία.
Τι μπορεί να προκαλέσει η πολύ συχνή ζύγιση;
Η διαμάχη των επιστημόνων όσον αφορά τη χρησιμότητα του τακτικού ζυγίσματος στα πλαίσια της διαχείρισης βάρους είναι έντονη. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το τακτικό ζύγισμα μπορεί να αποτελεί μια σωστή πρακτική για την απώλεια και τη διατήρηση του βάρους. Πολλοί είναι εκείνοι, ωστόσο, που συνιστούν προσοχή στη χρήση του συχνού ζυγίσματος, αφού έρευνες έχουν δείξει, πως μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιζήμιο στην ψυχολογία του ατόμου, ιδίως όταν ο στόχος του βάρους δεν επιτυγχάνεται. Κατάθλιψη, άγχος, μειωμένη αυτοπεποίθηση, δυσαρέσκεια για το σώμα και ενοχές είναι συναισθήματα με βαρύ ψυχικό φορτίο και μπορεί να αυξήσουν τη μη συμμόρφωση σε ένα πρόγραμμα διαχείρισης βάρους.
Επιπλέον, το καθημερινό ζύγισμα πολλές φορές μπορεί να οδηγήσει σε ανορθόδοξες μεθόδους απώλειας βάρους, οι οποίες σχετίζονται στενά με την ανάπτυξη διαταραχών λήψης τροφής (ψυχογενής ανορεξία, ψυχογενής βουλιμία).
Οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης αρνητικών συναισθημάτων σε σύγκριση με τους άντρες. Στους άντρες ο αυτοέλεγχος φαίνεται να σχετίζεται με βελτίωση της φυσικής τους κατάστασης και μεγαλύτερη ικανοποίηση από την εικόνα σώματος.
Ποια ώρα συστήνεται να γίνεται η ζύγιση;
Η καλύτερη ώρα της ημέρας προκειμένου η ζύγιση να είναι αντικειμενική είναι το πρωί, χωρίς ρούχα, πριν από την κατανάλωση οποιασδήποτε τροφής ή υγρού και αφού πρώτα έχουμε επισκεφτεί την τουαλέτα. Το ζύγισμα κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης ημέρας, όπου περιλαμβάνει κατανάλωση υγρών όπως νερό, καφέ, τσάι, χυμούς αλλά και φαγητού με διάφορα ενδιάμεσα σνακ, δεν είναι αντιπροσωπευτικό.
Αν για κάποιο λόγο δεν θέλετε να κάνετε το ζύγισμα πρωινή ώρα, φροντίστε πριν ανεβείτε στη ζυγαριά να μην έχετε φάει ή πιει τίποτα για περίπου δύο ώρες. Και αν αναρωτιέστε πια μέρα είναι η κατάλληλη για ζύγισμα υπάρχει πρώιμη ένδειξη ότι το βάρος είναι υψηλότερο τα σαββατοκύριακα και την Δευτέρα και χαμηλότερο τις καθημερινές.
Προκειμένου το ζύγισμα να είναι όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικό
- Μην τοποθετείτε την ζυγαριά ανάμεσα σε πλακάκια, πάνω σε χαλί, μοκέτα ή ακόμα και σε χαλάκι μπάνιου. Η ένδειξη της ζυγαριάς θα είναι λανθασμένη.
- Να ζυγίζεστε πάντα στην ίδια ζυγαριά, περίπου την ίδια ώρα της ημέρας και υπό τις ίδιες συνθήκες. Αποφύγετε να ζυγίζεστε μια φορά στη δική σας, την άλλη στο διαιτολόγο, στο φαρμακείο ή στη φίλη σας.
- Επιλέξτε μια ψηφιακή ζυγαριά. Κάνει λεπτομερή καταγραφή της αυξομείωσης των κιλών. Για να βεβαιωθείς πως η ζυγαριά σου είναι ακριβής, τοποθέτησε επάνω ένα βαράκι 2 κιλών και δες τι γράφει η ζυγαριά.
Πού οφείλεται η διακύμανση βάρους;
Η διακύμανση του σωματικού βάρους κατά την διάρκεια της ημέρας είναι ένα συχνό φαινόμενο και σχετίζεται με αρκετούς παράγοντες όπως η κατακράτηση υγρών, η δυσκοιλιότητα, η έλλειψη ύπνου, η σωματική δραστηριότητα, ή έμμηνος ρύση στις γυναίκες, η ημερήσια πρόσληψη θερμίδων κ.α.
Πιο συγκεκριμένα:
Κατακράτηση υγρών
Η αυξημένη πρόσληψη αλατιού έχει σαν αποτέλεσμα την κατακράτηση υγρών, η οποία εκφράζεται με αύξηση της περιμέτρου της μέσης, πρήξιμο στα κάτω άκρα & τους αστραγάλους, απότομη αύξηση βάρους, διακυμάνσεις βάρους από μέρα σε μέρα κ.α.
Συστήνεται ο περιορισμός στην κατανάλωση αλατιού και ο περιορισμός τροφίμων που είναι πλούσια σε αλάτι, όπως μπισκότα, κράκερ, πατατάκια, κονσερβοποιημένα τρόφιμα, έτοιμες σάλτσες, αλλαντικά, λουκάνικα, ξηροί καρποί, παστά ψάρια. Επιλέξτε να καταναλώνετε καθημερινά τροφές πλούσιες σε κάλιο όπως είναι η πατάτα, το πορτοκάλι και η μπανάνα. Χρησιμοποιήστε φυσικά διουρητικά όπως είναι η Λουΐζα και η πικραλίδα και βάλτε στόχο την κατανάλωση 1.5 – 2lt υγρών μέσα στη ημέρα.
Δυσκοιλιότητα –Ευερέθιστο έντερο
Γαστρεντερικά προβλήματα όπως μειωμένη κινητικότητα του εντέρου (δυσκοιλιότητα), ευερέθιστο έντερο/σπαστική κολίτιδα μπορεί να προκαλέσουν προσωρινή αύξηση βάρους. Δυσκοιλιότητα θεωρείται η μείωση της συχνότητας των κενώσεων σε λιγότερες από 3 την εβδομάδα.
Σε αυτή την περίπτωση αποφύγετε το ζύγισμα έως ότου αντιμετωπιστεί το πρόβλημα και ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή με επαρκής ποσότητες νερού και φυτικών ινών. Όσο για τα περιττά κιλά μην ανησυχείτε καθόλου! Θα εξαφανιστούν μόλις καταπολεμήσετε το πρόβλημα.
Έλλειψη ύπνου
Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι η έλλειψη ύπνου μειώνει τον βασικό μεταβολικό ρυθμό και προκαλεί αύξηση του βάρους. Συγκεκριμένα, η μικρή διάρκεια ύπνου (λιγότερο από 6 ώρες), επιφέρει αλλαγές στις διατροφικές μας συνήθειες, ευνοώντας την κατανάλωση τροφίμων που είναι πλούσια σε ζάχαρη και λιπαρά με αποτέλεσμα η ζυγαριά να μας δείχνει συνεχώς αυξημένο βάρος. Η γενική σύσταση είναι να κοιμόμαστε 8 ώρες και να ξεκινά ο ύπνος μας πριν τις 12.
Ορισμένα φάρμακα
Ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντισυλληπτικά, οι ορμόνες, η κορτιζόνη, τα αντικαταθλιπτικά, τα αντιεπιληπτικά, τα φάρμακα κατά του καρκίνου, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη μπορεί να προκαλέσουν κατακράτηση υγρών και κατά συνέπεια αύξηση βάρους.
Μάλιστα κάποια φάρμακα από τα παραπάνω ανοίγουν και την όρεξη. Αν παρατηρήσετε ότι αυξάνεται το βάρος σας από τότε που ξεκινήσατε να λαμβάνετε κάποιο φάρμακο, συζητήστε με το γιατρό σας το ενδεχόμενο να σας δώσει κάποιο άλλο φάρμακο ή να αλλάξει τη δοσολογία.
Έμμηνος ρήση και ωορρηξία
Κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσεως (περιόδου), τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη επηρεάζουν σημαντικά το σωματικό βάρος αφού προκαλούν μικρού βαθμού κατακράτηση άλατος και νερού.
Η αύξηση του βάρους διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα και μπορεί να είναι από ελάχιστη έως 2 κιλά. Μετά το τέλος της περιόδου το βάρος επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα, εκτός και αν τα συμπτώματα της περιόδου όπως οι λιγούρες οδήγησαν σε υπερφαγίες. Ο ιδανικός χρόνος ζύγισης προκειμένου το αποτέλεσμα να είναι ακριβές είναι 3 μέρες μετά το τέλος της έμμηνου ρήσεως.
Η άσκηση
Είναι συχνό φαινόμενο, άτομα που ασχολούνται με την άσκηση και ιδιαίτερα με το fitness να παρατηρούν μείωση πόντων σε εκατοστά αλλά αύξηση βάρους στην ζυγαριά. Η ζυγαριά σας δεν μπορεί να σας ενημερώσει για την μετατροπή του λιπώδη ιστού σε μυϊκό ιστό, όμως η μείωση της περιφέρειας σας και το παντελόνι σας που πέφτει, επισημαίνουν την αλλαγή.
Συμπερασματικά
O τακτικός αυτοέλεγχος του βάρους έχει συσταθεί ως συστατικό-κλειδί της αυτορρύθμισης του σωματικού βάρους. Από την μια πλευρά φαίνεται να ενισχύει την προσπάθεια για απώλεια ή διατήρηση του βάρους από την άλλη όμως μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικά συναισθήματα που επηρεάζουν αρνητικά την εικόνα σώματος.
Το σημαντικό που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως ο αριθμός της ζυγαριάς δεν καθορίζει την ευτυχία. Οι άνθρωποι είναι ομορφότεροι όταν είναι ευτυχισμένοι και χαμογελαστοί.
